Katolik Kilisesi’nde bir papalık değişimi gündeme geldiğinde, tüm dünyanın gözü Vatikan’a çevrilir. Bu kutsal ve gizli süreç, “conclave” adı verilen geleneksel yöntemle yürütülür. Latince “cum clave” yani “anahtarla kilitli” anlamına gelen bu terim, seçim sürecinin dış dünyadan tamamen yalıtılmış bir şekilde yürütüldüğünü ifade eder.

Papa Seçimini Kimler Yapıyor?

Yeni papa, Katolik Kilisesi’nin en üst düzey yetkilileri olan Kardinaller Koleji tarafından seçilir. Günümüzde dünya genelinde 70’i aşkın ülkeden gelen 220’den fazla kardinal bulunmasına rağmen, yalnızca 120 yaş altı kardinal seçime katılma hakkına sahiptir. Yaşı 80’i aşan kardinal oy kullanamaz.

Bu kardinal seçmenlerin üçte ikisi, mevcut Papa Francis tarafından son 10 yılda atanmıştır ve onun daha kapsayıcı kilise vizyonunu yansıtmaktadır.

Sistine Şapeli’nde Başlayan Gizli Süreç

Papa’nın ölümünden yaklaşık 15-20 gün sonra, kardinal seçmenler Sistine Şapeli’nde, Michelangelo’nun ünlü tavan freskinin altında toplanır. “Extra omnes” yani “herkes dışarı” emri verildikten sonra kapılar kilitlenir. Şapelde yalnızca oy kullanacak kardinaller, birkaç görevli ve doktor kalır.

Mutlak Gizlilik: Dış Dünya ile Tüm Bağ Kopar

Kardinaller, gizlilik yemini eder. Telefonları toplanır, gazete, televizyon, mektup ve internet erişimi tamamen yasaktır. Şapel, dinleme cihazlarına karşı titizlikle taranır. Kardinaller, konaklamak için St. Martha Konukevi‘ne yerleştirilir. Aynı konukevi, Papa Francis’in de son 12 yıldır ikamet ettiği yerdir.

Oylama Süreci ve Dumanın Anlamı

Conclave, bir ayinsel tören (kutsal ayin) ile başlar. Ardından her gün sabah ve öğleden sonra olmak üzere oylamalar yapılır. İki-üçte iki çoğunluk sağlanana kadar süreç devam eder. Yedi turda bir gün ara verilir. 30 oylama sonucunda hâlâ bir sonuca ulaşılamazsa, basit çoğunlukla papa seçilir.

Oylama gizli şekilde yapılır. Kardinallerin her birine “eligo in summum pontificem” (Yüce Papa olarak seçiyorum) yazılı oy pusulası verilir. Oylar katlanarak bir kadehe atılır. Her oylamanın ardından pusulalar yakılır. Bacadan çıkan siyah duman sonuçsuz oylamayı, beyaz duman ise yeni papa seçimini tüm dünyaya duyurur.

Yeni Papa Nasıl İlan Edilir?

Seçilen kişi, önce teklifi kabul eder ve papa olarak seçeceği ismi bildirir. Ardından kardinal topluluğu ona bağlılık yemini eder. Yeni papa, hemen yandaki Gözyaşı Odası’na geçer. Burada kendisi için özel olarak dikilmiş üç farklı beden beyaz giysi, beyaz takke ve kırmızı ayakkabılardan uygun olanı giyer.

Sonrasında, Aziz Petrus Bazilikası’nın ana balkonuna çıkan kardinal dekan şu sözleri ilan eder:
“Annuntio vobis gaudium magnum: Habemus papam”
“Size büyük bir sevinçle bildiriyorum: Bir papamız var.”