Bilim insanları, hücresel düzeyde yaşlanmayı tersine çevirebilecek anahtar proteini keşfetti. Osaka Üniversitesi‘nden araştırmacılar, AP2A1 adlı protein alt biriminin, yaşlanmış hücrelerin benzersiz yapısal organizasyonunda önemli bir rol oynayabileceğini tespit etti. AP2A1‘in baskılanmasının, hücrelerde yaşlanmayı tersine çevirdiği, artışının ise yaşlanmayı hızlandırdığı kaydedildi. Bu bulgular, yaşlanma ve yaşa bağlı hastalıkların tedavisinde devrim niteliğinde bir adım olabilir.
AP2A1 ve Yaşlanmanın Mekanizması
Çalışmanın başyazarı Pirawan Chantachotikul, yaşlanmış hücrelerin büyük boyutlarını nasıl koruduğunu anlamadıklarını ancak stres liflerinin yaşlanmış hücrelerde, genç hücrelere göre çok daha kalın olduğunu belirtti. Bu durum, yaşlanmış hücrelerin yapısal bütünlüğünü ve fonksiyonlarını nasıl koruduklarını anlamamız açısından önemli bir ipucu sunuyor. Stres liflerindeki proteinlerin, hücrelerin büyük boyutlarını desteklemede yardımcı olabileceği düşünülüyor.
Araştırmacılar, bu olasılığı incelemek için AP2A1‘i (Adaptör Protein Kompleksi 2, Alfa 1 Alt Birimi) inceledi. AP2A1, özellikle fibroblastlar ve epitel hücrelerinde, yaşlanmış hücrelerde artmış şekilde bulunan bir protein. Bilim insanları, AP2A1 ifadesini yaşlı hücrelerde ortadan kaldırarak ve genç hücrelerde aşırı şekilde göstererek, yaşlanmaya benzer davranışları incelediler.
Yeni Bir Tedavi Hedefi: Yaşlanmayı Tersine Çevirmek
Kıdemli yazar Shinji Deguchi, “Sonuçlar çok ilginçti. Yaşlı hücrelerde AP2A1’in baskılanması, yaşlanmayı tersine çevirerek hücresel yenilenmeyi teşvik ederken, genç hücrelerde AP2A1 aşırı ifadesi, yaşlanmayı hızlandırdı” diyerek bulgularını açıkladı. Bu bulgular, yaşlanmayı engelleyen veya tersine çeviren tedaviler için yeni bir umut doğuruyor.
Araştırmacılar ayrıca, AP2A1‘in, hücrelerin etraflarındaki kolajen matrise tutunmalarına yardımcı olan bir protein olan integrin β1 ile yakından ilişkilendirildiğini buldu. Her iki proteinin de hücre içindeki stres lifleri boyunca hareket ettiği gözlemlendi. Integrin β1, fibroblastlarda hücre-alt tabaka yapışmalarını güçlendiriyor ve bu durum, yaşlanmış hücrelerin kalınlaşan veya yükselen yapılarının nedenini açıklayabiliyor.
Sonuçlar ve Gelecek Perspektifleri
Chantachotikul, “Bulgularımız, yaşlanmış hücrelerin, genişlemiş stres lifleri boyunca AP2A1 ve integrin β1’in hareketiyle, hücre dışı matrise güçlendirilmiş yapışma yoluyla büyük boyutlarını koruduğunu gösteriyor” diyerek, yaşlanma sürecinin daha iyi anlaşılmasına ve yaşlılıkla ilişkilendirilen hastalıklar için yeni tedavi hedeflerine ulaşılmasına olanak tanıyabileceğini belirtti.
Bu araştırma, yaşlanmayı tersine çevirmek ve yaşa bağlı hastalıkların tedavisinde bir dönüm noktası olabilir. Bilim insanları, elde ettikleri bu verilerle yaşlanma sürecini değiştirebilecek tedavi yöntemleri üzerinde çalışmalarını sürdürecekler.
