ABD Başkanı Donald Trump, Kanada, Meksika, Çin ve diğer ticaret ortaklarına yönelik yeni gümrük vergileri getirme kararıyla ticaret savaşını yeniden kızıştırdı. Trump yönetimi, ithalat tarifelerinin ABD ekonomisini koruyacağını ve yerli üretimi destekleyeceğini savunuyor. Ancak uzmanlar, bu adımın asıl yükünü yine Amerikan tüketicilerin üstleneceğini öne sürüyor.
“Karşılıklı Vergi” Dönemi Başlıyor
Trump, bugün açıklaması beklenen yeni sistemle, ABD’ye uygulanan yabancı vergilere karşılık “karşılıklı vergiler” getirecek. Buna göre, diğer ülkelerin Amerikan ürünlerine koyduğu tarife oranına eşdeğer oranlarda ABD de ithalata vergi uygulayacak. Perşembe günü ise, özellikle ABD dışında üretilen otomobillere yönelik ek vergiler yürürlüğe girecek.
Gümrük Vergileri Kime ve Nasıl Yansır?
Gümrük vergileri, ithalat yapan şirketler tarafından ödeniyor. Yani Kanada, Çin veya Meksika doğrudan ABD’ye ödeme yapmıyor. Ancak vergilerin maliyeti, nihai olarak Amerikan halkına ve üreticilere yansıyor. Tüketiciler artan fiyatlarla karşılaşırken, yerli üreticiler ithal girdiler nedeniyle maliyet artışıyla yüzleşiyor. Ekonomistler, Trump’ın ilk döneminde olduğu gibi, yeni vergilerin de tüketici fiyatlarında hızlı bir yükselişe yol açabileceğini söylüyor.
Trump’ın “Kirli 15” Listesi
Trump’ın planında “Kirli 15” adını verdiği, ABD’ye yüksek ticaret açığı olan ve Amerikan ürünlerine yüksek tarife uygulayan ülkeler ön planda. Trump, bu ülkelerin ABD’yi yıllardır “sömürdüğünü” savunuyor. Uygulanacak tarifelerin detayları henüz açıklanmadı ancak Trump, hedefin ticaret dengelerini Amerika lehine çevirmek olduğunu belirtiyor.
Ticaret Ortaklarından Sert Tepkiler
Trump’ın hamlesi, Kanada ve Avrupa Birliği gibi ABD’nin önemli ticaret ortaklarında tepkiyle karşılandı. Kanada, ABD’nin artık güvenilir bir ortak olmadığını vurgularken, AB ise misilleme vergileri hazırlığında. Çin ise, ABD tarım ürünlerine ek vergiler getirerek, Trump’ın tabanındaki çiftçileri hedef aldı. İngiltere ve Avustralya gibi ülkeler ise şimdilik misillemeden kaçınmayı tercih etti.
Trump’ın Amaçları Ne?
Trump, bu adımlarla yalnızca ticaret dengelerini değil, aynı zamanda sınır güvenliği ve uyuşturucu ile mücadele gibi politik hedeflerini de desteklemeyi amaçlıyor. Çelik, alüminyum ve otomobil sektörlerinde yerli üretimi teşvik etmeyi planlıyor. Ayrıca, yeni vergi gelirleriyle vergi indirimlerini ve federal bütçeyi finanse etmeyi hedefliyor. Ancak ekonomistler, artan fiyatlar ve düşen tüketim nedeniyle bu hedeflerin gerçekçi olmadığını savunuyor.
Fiyatlar Nereye Gidiyor?
Özellikle gıda, içecek ve otomobil sektöründe fiyat artışları kaçınılmaz görünüyor. ABD Tarım Bakanlığı’na göre, meyve, sebze, bira ve alkollü içkilerde fiyatların birkaç hafta içinde yükselmesi bekleniyor. Otomobil fiyatlarının ise %13,5’e varan artışla 6.400 dolar ek maliyet doğurabileceği belirtiliyor. Bu durum, Amerikan ailelerine yılda 500 ila 600 dolar ek yük getirebilir.
Trump: “Umurumda Değil”
Trump ise, eleştirileri önemsemediğini açıkça dile getiriyor. NBC’ye verdiği röportajda, “Umurumda değil. Yabancı araba pahalanırsa, Amerikalılar Amerikan arabası alır” dedi. Ancak uzmanlar, bu yaklaşımın enflasyonu ve tüketici harcamalarını olumsuz etkileyeceği uyarısında bulunuyor.
