1 Mayıs 2025 itibarıyla tapu işlemleri sırasında ödenen döner sermaye bedellerine rekor seviyede zam yapıldı. Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, ev, arsa ve tarla gibi taşınmazların tapu işlemlerinde vatandaşın cebinden çıkacak tutar ciddi oranda arttı. Özellikle İstanbul gibi büyükşehirlerde tapu masrafı neredeyse iki katına çıktı.
Ev Alanlara Yeni Bir Yük Daha Geldi
Yıl başında yapılan yüzde 44’lük artışın ardından, ikinci zam dalgası da resmi olarak yürürlüğe girdi. Ocak ayında 822 lira olan tapu döner sermaye gösterge ücreti, önce 1.183 liraya çıkarılmıştı. Şimdi ise bu rakam 1.774 liraya yükseltildi. Şehir merkezlerinde bu ücretler 3 katına kadar uygulanabiliyor.
Örnek vermek gerekirse; İstanbul Maltepe ya da Ankara Keçiören’de ev alan bir vatandaş, evin fiyatı fark etmeksizin 5.324 lira döner sermaye bedeli ödemek zorunda. Bu tutar, 2024 başında 2.466 liraydı. Dolayısıyla sadece bir yıl içinde döner sermaye ücreti yüzde 116 oranında zamlandı.
Yabancıya Rekor Artış: Yüzde 332 Zam!
Zamdan en çok etkilenen kesim ise yabancı yatırımcılar oldu. Yılın başında 3.851 lira olan yabancıya ait döner sermaye bedeli, önce 5.543 liraya, son olarak ise 16.629 liraya kadar çıkarıldı. Bu rakam, yüzde 332 oranında bir artışa denk geliyor. Hükümetin, yabancıların gayrimenkul alımını daha fazla gelir elde etmek amacıyla ağır vergilerle karşılaması dikkat çekiyor.
Benzer şekilde, belediyeler, bankalar ve diğer kamu kurumlarının yaptığı tapu sorgulama işlemleri için de yüzde 200 zam getirildi. Bu düzenleme ile birlikte kamunun kendi içindeki işlem maliyetleri de yükselmiş oldu.
Toplanan Paranın Sadece Yüzde 10’u Kentsel Dönüşüme Gidiyor
Zam kararını haklı çıkarmak adına deprem sonrası ihtiyaçlar öne sürülse de, toplanan döner sermaye gelirlerinin yalnızca yüzde 10’u kentsel dönüşüm projelerine aktarılıyor. Geriye kalan yüzde 90’lık bölüm ise personel ve genel bütçe giderleri için kullanılıyor. Bu durum, kamunun vatandaşa yüklediği maliyetin afet yönetimiyle ne kadar bağlantılı olduğu sorusunu gündeme taşıyor.
Öte yandan taşınmaz alım-satımlarında uygulanan tapu harcı oranı yüzde 4 olarak sabitlenmiş durumda. Ancak döner sermaye zammı, bu harcın üzerine binen ekstra bir maliyet yaratarak toplam işlem bedelini katlıyor.
Zam Gerekçesi: Enflasyon mu, Afet mi, Bütçe Açığı mı?
Yetkililer, artışın gerekçesini artan işlem maliyetleri, enflasyon ve deprem sonrası finansal ihtiyaçlarla açıklasa da, kamuoyunda bu zamlar büyük tepkiyle karşılandı. Özellikle sabit gelirli vatandaşlar için ev sahibi olmanın zaten zor olduğu bir ortamda, bu tür masrafların daha da artırılması, barınma hakkına darbe olarak yorumlanıyor.
Ayrıca yıl içerisinde döner sermayeye art arda gelen zamlar, kamu kurumlarının finansal planlamasındaki dengesizlikleri de gözler önüne seriyor. Vatandaş, bir yıl önce ödediğinin iki katını şimdi ödemek zorunda kalırken, bu kaynakların nerelere harcandığı konusu ise hâlâ şeffaf değil.
