Türkiye’nin doğal güzellikleri arasında yer alan ve Mars’taki toprak yapısıyla benzerliğiyle bilinen Salda Gölü, son yıllarda hızla su kaybına uğruyor. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) bilim danışmanı Dr. Erol Kesici, gölün yüzey alanının ve derinliğinin kayda değer ölçüde azaldığını belirterek önemli uyarılarda bulundu.
Dr. Kesici’nin araştırmalarına göre:
- Gölün yüzey alanı, 44 kilometrekareden 41 kilometrekarenin altına düştü.
- En derin noktası olan 184 metre, 180 metrenin oldukça altına geriledi.
- Göl kıyılarında, yer yer 18 metre ile 100 metreyi geçen çekilmeler belirlendi.
Çökme ve Obruk Tehlikesi
Salda Gölü’nün huni benzeri yapısı nedeniyle, su kaybı kıyılarda yoğun şekilde hissediliyor. Dr. Kesici, göl çevresinde çökmeler ve obruk oluşumu riskine dikkat çekerek şu uyarılarda bulundu:
“Salda’nın toprak yapısı, nem kaybıyla çürümeye başladı. Önlem alınmadığı takdirde, İç Anadolu’daki obruk oluşumlarına benzer olaylar yaşanabilir.”
Su Çekilmesinin Nedenleri
Salda Gölü’nün kuraklık ve kirlilik sorunlarının temel nedeninin insan faaliyetleri olduğu vurgulanıyor. Dr. Kesici’ye göre:
- Gölü besleyen derelerin üzerine gölet yapılması, yüzey akışının engellenmesi.
- Yer altı suyunun vahşi sulama için aşırı çekilmesi.
- Göl havzasındaki asfalt yol yapımı ve sondaj çalışmaları.
- Yoğun turizm ve tarımsal faaliyetler gölün mevcut durumunu ağırlaştırdı.
İklim krizi etkisinin ise 50 yıllık yağış verilerine göre bu sorunların yalnızca küçük bir kısmını oluşturduğu belirtildi.
Kirlilik ve Kararan Beyaz Adacıklar
Turkuaz rengi ve beyaz kumsallarıyla ünlü gölde, canlı organizmaların oluşturduğu beyaz adacıklar da kararmaya başladı. Bu, göldeki biyokimyasal reaksiyonların azalması ve göl ekosisteminin bozulmasıyla ilişkilendiriliyor. Kıyılarda 20-50 metreyi aşan kurumuş alanlar ve derin yarıklar tespit edildi.
Salda Gölü’nü Kurtarmak İçin Acil Önlemler
Dr. Kesici, gölü korumak için acil ve etkili önlemler alınması gerektiğini belirtti:
- Yer altı su çekiminin sınırlandırılması.
- Göl çevresindeki sondaj faaliyetlerinin durdurulması.
- Gölü besleyen derelerdeki yapay engellerin kaldırılması.
- Turizm ve tarımsal faaliyetlerin göle zarar vermeyecek şekilde düzenlenmesi.
