Suriye, geçici Cumhurbaşkanı Ahmed Şara liderliğinde yeni kabinesini açıklayarak dünyada dikkatleri bir kez daha üzerine çekti. The New York Times’ta yayımlanan analizde, Şara’nın kabinesinin hem iç hem de dış baskılar arasında kurulduğu ve ülkede ‘temkinli bir iyimserlik’ yarattığı vurgulandı. Ancak uzmanlar, kabinede hala tartışmalı denge arayışının sürdüğüne işaret ediyor.
Şara’nın Kabinesi ‘Çeşitlilik’ Baskısıyla Şekillendi
Yeni hükümet, hafta sonu geç saatlerde yapılan törenle açıklandı. Toplamda 23 bakandan oluşan kabine, Suriyelilerin beklentilerini tam anlamıyla karşılamasa da, ülkede bir miktar umut yarattı. Ahmed Şara, Aralık ayında devrilen Beşar Esad rejiminin ardından geçici cumhurbaşkanlığı görevini devralmıştı. O tarihten bu yana, özellikle Batı ülkeleri ve Suriye sivil toplum örgütleri, Şara’dan daha geniş temsiliyete sahip bir hükümet kurmasını talep ediyordu.
İsyancıların Etkisi ve Esad Döneminden Gelen İsimler Bir Arada
Yeni kabinede dikkat çeken noktalardan biri, isyancı gruplara yakın ve geçmişte İdlib gibi isyancı bölgelerde görev yapan 7 bakanın yer alması oldu. Buna karşılık, 9 bakan ise bağımsız teknokrat ve eski sivil aktivistlerden seçildi. Kabineye dahil edilen bakanlar arasında, geçmişte Esad rejiminde görev yapmış 5 isim de bulunuyor. Özellikle eski Ulaştırma Bakanı Yarub Bedir ve yeni Ekonomi Bakanı Nidal Şaar, bu isimlerin başında geliyor. Şara’nın bu tercihi, bir yandan tecrübe arayışını, bir yandan da istikrar endişesini yansıtıyor.
Azınlık Temsiliyeti ve İlk Kadın Bakan
Yeni kabinede Kürtler, Dürziler, Hristiyanlar ve Alavitler gibi azınlık gruplarından da temsilciler yer alıyor. Hristiyan kökenli Hind Kabavat, yeni Sosyal İşler Bakanı olarak kabinede yer alan tek kadın oldu. Bu adım, hem Suriye içindeki hem de uluslararası kamuoyunda olumlu bir sinyal olarak algılandı.
Temkinli İyimserlik Hakim
Londra merkezli Independent Diplomat danışmanlık grubunun politika direktörü Abdy Yeganeh, yeni kabinenin ardından yaptığı değerlendirmede, “Elbette dışlanmış hisseden kesimler var. Ancak genel tabloya bakıldığında, bu hükümet temkinli bir iyimserlik havası yarattı” dedi. Uzmanlara göre, mezhepçi şiddetin tırmandığı bir ortamda, azınlıkların temsil edilmesi kritik bir adım olarak görülüyor.
Güç Dengesi Şara’nın Elinde Kaldı
Her ne kadar kabinede çeşitlilik sağlanmış gibi görünse de, asıl gücün Şara’nın kontrolünde olduğu açıkça hissediliyor. Savunma, Dışişleri ve İçişleri gibi kilit bakanlıklar, Şara’ya sadık isimlere bırakıldı. Özellikle, eski istihbarat şefi Enes Hattab‘ın İçişleri Bakanı olarak atanması, yönetimin güvenlik mekanizmasını doğrudan kontrol altında tutma isteğini ortaya koydu.
Esad Rejimi ile Bağı, Geçmişin Gölgesi mi?
Kabinede yer alan bazı isimlerin, geçmişte Esad rejimi altında görev yapmış olması, halk arasında kuşkulara yol açtı. Örneğin, yeni Adalet Bakanı Mahzar el Veys, Esad döneminde siyasi tutuklu olarak hapis yatmış bir isim. Veys, yaptığı açıklamada, “Hukukun üstünlüğünü ve geçiş adaletini sağlayacağız” dese de, birçok Suriyeli bu sözlerin sahaya nasıl yansıyacağını merak ediyor.
Şara’nın Zorlu Dengesi: İç Cephe, Batı ve Komşu Ülkeler
Şara, bir yandan ülke içindeki mezhepçi ve etnik bölünmeleri yatıştırmaya, bir yandan da Batı’nın ve komşu ülkelerin beklentilerini dengelemeye çalışıyor. Özellikle son dönemde Alavit topluluklarında yaşanan mezhepçi çatışmalar, Batı’nın yaptırımların kaldırılması için daha kapsayıcı bir hükümet şartını masaya koymasına neden oldu. Ibrahim al-Assil, “Suriye toplumu daha geniş bir temsil görmek istiyor. Bu yükü sadece isyancılar ve Şara kaldıramaz” diyerek, sürecin kırılganlığını vurguladı.
Bölgesel ve Küresel Gerilimler Devam Ediyor
Suriye, iç dengelerin yanı sıra dış politikada da zorlu bir tabloyla karşı karşıya. Türkiye ve İsrail, Suriye’deki askeri varlıklarını artırırken, Rusya ise kıyı bölgesindeki üslerini korumaya devam ediyor. ABD’nin kuzeydoğuda 2 bin asker bulundurması da Suriye’nin üzerindeki uluslararası baskıyı artırıyor. Öte yandan, Trump yönetimi, Şara’ya yönelik yaptırımların kaldırılmasının, terörle mücadele konusundaki adımlara bağlı olacağını duyurdu.
Şara’dan Birlik Mesajı
Şara, kabineyi açıklarken yaptığı konuşmada, “Halk ve hükümet olarak birlikte, güçlü ve adil bir Suriye inşa edeceğiz” diyerek hem iç hem dış kamuoyuna bir denge mesajı verdi. Ancak bu sözlerin, pratikte nasıl uygulanacağı merakla bekleniyor.