İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu dahil olmak üzere 106 kişinin gözaltına alınması, Türkiye’de ve uluslararası kamuoyunda geniş yankı uyandırdı. New York Times (NYT), İmamoğlu’nun Cumhurbaşkanlığı adaylığının engellenebileceğine dikkat çekerken, sürecin siyasi bir manevra olabileceği yorumlarını paylaştı.
Muhalefet: Gözaltılar Siyasi Amaçlı
NYT’nin haberine göre, muhalefet partileri, İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının siyasi bir hamle olduğunu savundu. 54 yaşındaki belediye başkanı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve yargıyı bu sürecin arkasındaki güçler olarak işaret etti.
Gözaltına alınmadan önceki mesajında “Bu ahlaksız ve zalim yaklaşım, halkımızın iradesi ve direnciyle bozulacaktır” diyen İmamoğlu, hükümetin halkın iradesini gasp ettiğini vurguladı.
Eleştirmenler, Erdoğan’ı devlet kurumlarını ve yargıyı muhaliflerini zayıflatmak için kullanmakla suçluyor. Destekçileri ise onun seçim zaferlerini halk desteğinin bir göstergesi olarak değerlendiriyor.
Avrupa’dan Tepkiler: Demokrasiye Darbe Mi?
İmamoğlu’nun gözaltına alınması, Avrupa’dan sert tepkilere yol açtı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, “Türkiye, demokratik değerleri korumak zorundadır” açıklamasında bulunurken, Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, muhalefet siyasetçilerinin alanının daraltıldığını ifade etti.
Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi ise gözaltıyı kınayarak, bunun siyasi bir figüre baskı uygulama amacı taşıdığı izlenimi verdiğini belirtti.
Ekonomiye Etkisi: Piyasalar Sarsıldı
İmamoğlu’nun gözaltına alınması, Türk ekonomisini de olumsuz etkiledi. İstanbul Borsası’nda işlemler iki kez durdurulurken, Türk Lirası dolar karşısında yüzde 12 değer kaybederek 42 TL seviyesine kadar geriledi. Ancak ilerleyen saatlerde kayıplarının bir kısmını telafi etti.
Ekonomik krizle mücadele eden Türkiye’de bu tür gelişmelerin, yatırımcı güvenini daha da zedeleyebileceği değerlendiriliyor.
Erdoğan’ın Adaylığı ve Erken Seçim İhtimali
Türkiye’de bir sonraki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 2028 yılında yapılması planlanıyor. Ancak siyasi gözlemciler, parlamentonun erken seçim kararı alabileceğini belirtiyor.
Mevcut anayasa, Cumhurbaşkanı’nın iki dönem görev yapmasına izin veriyor. Ancak erken seçim kararı alınması durumunda Erdoğan’ın yeniden aday olması mümkün hale gelebilir.
Muhalefet cephesinde ise erken seçim çağrıları artıyor. Özellikle yüksek enflasyon ve ekonomik kriz nedeniyle halkın desteğinin değişebileceği düşünülüyor.
Uluslararası Konjonktür Erdoğan’ı Destekliyor Mu?
NYT’nin analizine göre, uluslararası siyasi gelişmeler Erdoğan’ın elini güçlendirebilir. Avrupa’da aşırı sağın yükselmesi ve Donald Trump yönetiminin milliyetçi politikaları, Erdoğan’ın otoriter hamlelerini kolaylaştırabilecek bir zemin sunuyor.
Almanya Uluslararası ve Güvenlik Enstitüsü’nden Türkiye uzmanı Sinem Adar, hükümetin İmamoğlu’nun Cumhurbaşkanlığı yarışına katılmasını engellemek için bir süredir zemin hazırladığını öne sürdü.
İmamoğlu’na Yöneltilen Suçlamalar ve Tutuklama Kararı
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, İmamoğlu’nu suç örgütüne liderlik etmekle suçladı. Savcılar, yolsuzluk, rüşvet, dolandırıcılık, kara para aklama ve ihale usulsüzlüğü gibi suçlamalar yöneltti.
Ayrıca, İmamoğlu’nun Kürt yanlısı bir partiyle iş birliği yaparak “terör örgütüne yardım etmekle” suçlandığı belirtildi. Ancak bu suçlamalar henüz mahkemede karara bağlanmadı.
İmamoğlu’nun mezun olduğu İstanbul Üniversitesi’nin diplomasını iptal etmesi de tartışma yarattı. Türk Anayasası, Cumhurbaşkanı adaylarının üniversite mezunu olmasını şart koşuyor. Bu nedenle bu kararın, İmamoğlu’nun adaylığını engellemek için alınmış olabileceği öne sürülüyor.
Protestolar ve Sosyal Medya Kısıtlamaları
İstanbul Valiliği, protestoların yayılmasını önlemek amacıyla şehirde dört gün süreyle gösteri yasağı ilan etti. Ayrıca, Taksim Meydanı ve bazı metro istasyonları kapatıldı.
İnternet izleme kuruluşu NetBlocks, Türkiye’nin X, YouTube, TikTok ve Instagram gibi sosyal medya platformlarına erişimi kısıtladığını bildirdi.
Buna rağmen binlerce kişi protesto gösterileri düzenleyerek İmamoğlu’na destek verdi. İstanbul ve Ankara başta olmak üzere birçok şehirde gösteriler yapıldı.
İmamoğlu Yarış Dışı Kalabilir Mi?
İmamoğlu, hakkında açılan davalar nedeniyle geçici olarak siyasetten men edilebilir. Eğer bu gerçekleşirse, hem İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı görevini kaybedebilir hem de Cumhurbaşkanlığı adaylığı engellenebilir.
Muhalefet partileri, bu sürecin tamamen siyasi bir planın parçası olduğunu savunarak “Bu bir yargı darbesidir” ifadelerini kullanıyor.
Önümüzdeki günlerde, İmamoğlu’nun durumu ve Türkiye’deki siyasi atmosferin nasıl şekilleneceği büyük merak konusu.