Suriye’de 13 yıllık iç savaşın ardından, Muhammed el Colani liderliğindeki grupların Beşar Esad’ı devirmesi, ülkenin geleceği hakkında yeni bir dönemin kapısını araladı. Ancak Colani’nin geçmişteki El Kaide ve IŞİD bağlantıları, “ılımlı bir lider mi, yoksa maskeli bir radikal mi?” sorusunu gündeme getiriyor.
Emevi Camii’nde Tarihi Anlar
Esad rejiminin devrilmesinin ardından Colani, Şam’daki Emevi Camii’ne binlerce kişilik bir kalabalıkla yürüdü. İnsanlar, onu görmek ve dokunmak için birbirleriyle yarışırken, Colani mikrofondan halka seslendi. Bu anlar, onun Suriye’de yeniden inşa sürecinde önemli bir rol oynayacağının işaretiydi.
Colani, “20 yıl önce ayrıldığım bu topraklara dönmek için hep bekledim. Allah’ın büyüklüğünü düşünerek sessiz olun,” diyerek kendisini destekleyenlere mesaj verdi.
Colani’nin Geçmişi: Yasak Aşktan Radikalleşmeye
Asıl adı Ahmed el Şara olan Colani, 1982’de Golan Tepeleri’nden sürgün edilen bir ailenin çocuğu olarak Suudi Arabistan’da doğdu. Ailesinin açık fikirli olduğu bilinse de bir Alevi kızla yaşadığı yasak aşk, onun radikalleşme sürecinin başlangıcı olarak değerlendiriliyor.
Colani, 2000’deki İkinci Filistin İntifadası ve 11 Eylül saldırıları sonrası siyasi görüşlerini radikal bir yöne kaydırdı. 2003’te ABD’nin Irak’ı işgalinin ardından El Kaide ile temasa geçti ve ABD güçlerine karşı savaştı. Ancak, Ebu Gureyb Hapishanesi’nde 5 yıl boyunca kaldıktan sonra serbest bırakıldı.
El Kaide’den IŞİD’e: Radikal Gruplarla Bağlantılar
Hapisten çıktıktan sonra Suriye’ye dönen Colani, IŞİD lideri Ebubekir el Bağdadi’nin emriyle El Nusra Cephesi’ni kurdu. Nusra, kısa sürede ABD ve Türkiye dahil birçok ülke tarafından terör örgütü ilan edildi. Ancak Colani, 2014’te IŞİD ile yollarını ayırarak, ideolojik farklılıklarını belirginleştirdi.
Ilımlı Görünme Çabaları
Colani, 2016’da Nusra’nın adını değiştirerek Şam Kurtuluş Cephesi’ni (HTŞ) kurduğunu ve El Kaide ile bağlarını kopardığını açıkladı. Bu dönemde, radikal bir cihatçı imajını terk etmeye çalışarak Batı’nın desteğini kazanmak için ılımlı bir lider profili çizmeye başladı.
HTŞ, İdlib’de “Suriye Kurtuluş Hükümeti” adıyla bir yönetim kurarak, bölgede okullar, klinikler ve mahkemeler işletti. Ancak Batı ve diğer ülkeler, bu değişimin radikal geçmişi gizlemeye yönelik bir maske olduğunu düşünüyor
Colani’nin Bugünü: Batı’ya Mesajlar
Colani, Şam’a doğru ilerlediği süreçte ABD’nin CNN kanalına verdiği röportajda, geçmişini sorgulayan sorulara şu yanıtı verdi:
“İnsan 20’li yaşlarında farklıdır, 30’larında ve 40’larında farklıdır. İnsan doğası böyledir.”
Batı politikalarını eleştirmesine rağmen, Suriye’den Avrupa veya ABD’ye bir tehdit oluşturmadıklarını savundu. Colani, “Kimsenin bir başka grubu silmeye hakkı yoktur. Bu gruplar yüzlerce yıldır birlikte yaşamıştır,” diyerek azınlık haklarına önem verdiğini iddia etti.
Gelecek Vizyonu: Radikal Liderden Devrimciye?
CNN, Colani’yi “Suriye’nin direniş lideri, radikal bir cihatçıdan blazer giyen devrimciye dönüştü” başlığıyla tanıttı. Ancak, onun geçmişteki söylemleri ve faaliyetleri, bu dönüşümün samimiyetine dair şüpheler yaratıyor. Batı’nın yaptırımlarını haksız bulan Colani’nin, radikal İslamcı geçmişiyle yüzleşip yüzleşmediği, Suriye’nin geleceği açısından belirleyici olacak.
