The New York Times, 100 yaşında hayatını kaybeden ABD’nin 39. başkanı Jimmy Carter’ın siyasi mirasını inceledi. Carter, 1980’teki seçim kaybının ardından halk tarafından “sevilmeyen” bir başkan olarak görülse de, yıllar içinde takdir edilen bir figür haline geldi.
Başkanlığının Başlangıcındaki Olumsuz Algılar
Carter, 1981’de görevden ayrıldığında, dönemin en sevilmeyen başkanlarından biri olarak tanımlanıyordu. Yeniden seçilemeyen ve görev süresi boyunca kayda değer bir başarıya imza atamayan bir lider olarak hatırlanıyordu. Clark Clifford, Carter’ı şöyle değerlendirmişti: “Tarih, 4 Kasım’da Amerikan halkının davrandığından daha nazik davranacak. Ancak başkanlığında gerçekten dikkat çekici bir şey yoktu.”
Carter’ın Sonraki Yıllarda Artan Değeri
Ancak, Carter’ın 40 yılı aşkın süresindeki mirası, zamanla daha olumlu bir şekilde değerlendirilmeye başlandı. Başka başkanların zorlandığı alanlarda sergilediği çalışmalar, onun mirasını güçlendirdi. Siena College tarafından yapılan anketlerde, 1982’de 33. sırada bulunan Carter, 2022’de 24. sıraya yükseldi.
Başkanlık Döneminde Yaptığı İcraatlar
Carter’ın başkanlık dönemi, Camp David’de İsrail ile Mısır arasında barışı sağlaması, Çin ile diplomatik ilişkiler kurması ve Panama Kanalı’nın kontrolünü Panama’ya devreden antlaşmalar gibi önemli icraatlarla tanınıyor. Ayrıca, Vietnam Savaşı’ndan kaçanları affederek ülkesini bir travmadan kurtarma çabasında da bulunmuştu. Enerji politikası ve iklim değişikliği gibi günümüzün kritik meselelerine yönelik erken öngörülerde bulunmuştu.
Carter’ın Başkanlık Sonrasındaki Çalışmalarının Önemi
Carter, başkanlıktan sonra da insan hakları, çatışma çözümü ve seçim gözlemi gibi önemli çalışmalara imza attı. Habitat for Humanity için yaptığı ev inşaatları da toplumda saygı gördü. Lawrence Wright, Carter’ın başkanlıktan sonra sıradan bir vatandaş gibi yaşamaya karar vermesinin, kamuoyunda daha olumlu bir etki bıraktığını belirtiyor. Wright, Carter’ın Georgia’daki mütevazı evinde yaşamaya devam ettiğini ve pazar okulu dersleri verdiğini ekliyor.
Değişen Algılar ve Günümüzdeki Değeri
Carter, uzun yıllar gece şovlarında espri konusu olmuş, ancak son yıllarda, tarihçiler ve kamuoyu, onun başkanlık kariyerini daha olumlu değerlendirmeye başlamıştır. Kai Bird’ün yazdığı “The Outlier” adlı kitap, Carter’ın başkanlığını daha etkili bir dönem olarak tanımlar. Gallup’un anketine göre, Amerikalıların yüzde 57’si, Carter’ın başkanlığını onaylıyor.
