İstanbul Ticaret Odası (İTO) tarafından açıklanan verilere göre, 2024 Eylül ayında İstanbul’da perakende fiyatlar, bir önceki aya göre %3,9 oranında artış gösterdi. Yıllık bazda ise perakende fiyatlardaki artış %59,18 olarak kaydedildi. Ağustos ayında perakende fiyatlar %1,73 oranında artarken, yıllık bazda %61,57’lik bir artış gerçekleşmişti. Eylül ayındaki veriler, İstanbul’da enflasyonun bir miktar gerilediğini ancak yine de yüksek seviyelerde seyrettiğini gösteriyor.
Aylık ve Yıllık Artış Oranları
İstanbul’da Ücretliler Geçinme İndeksi, Eylül 2024’te bir önceki aya göre %3,90 oranında artarken, Toptan Eşya Fiyatları İndeksi %4,67 oranında yükseldi. Bu veriler, İstanbul’daki enflasyonun hem perakende hem de toptan fiyatlar düzeyinde devam ettiğini ortaya koyuyor. Yıllık bazda, perakende fiyatlarda %59,18’lik bir artış yaşanırken, toptan eşya fiyatlarında ise bu oran %47,89 olarak gerçekleşti.
İstanbul Ticaret Odası, 1995 bazlı Ücretliler Geçinme İndeksi’ni kullanarak yaptığı bu açıklamada, 2024 Eylül ayındaki fiyat değişimlerinin önceki yılın aynı ayına göre karşılaştırmasını sunuyor. Bu karşılaştırma, İstanbul’da yaşam maliyetlerinin nasıl şekillendiğine dair önemli ipuçları veriyor.
Harcama Gruplarına Göre Fiyat Değişimleri
Eylül 2024’te perakende fiyatlar, farklı harcama gruplarına göre değişiklikler gösterdi. İTO’nun yaptığı açıklamada şu harcama gruplarındaki fiyat artışları dikkat çekiyor:
- Diğer Harcamalar grubunda %14,62 oranında artış
- Kültür Eğitim ve Eğlence Harcamaları grubunda %13,24 oranında artış
- Giyim Harcamaları grubunda %6,67 oranında artış
- Konut Harcamaları grubunda %4,18 oranında artış
- Ev Eşyası Harcamaları grubunda %3,62 oranında artış
- Gıda Harcamaları grubunda %2,63 oranında artış
- Sağlık ve Kişisel Bakım Harcamaları grubunda %0,72 oranında artış
Bununla birlikte, Ulaştırma ve Haberleşme Harcamaları grubunda %0,35 oranında azalış yaşandı. Bu, ulaştırma ve haberleşme sektörlerindeki fiyat hareketlerinin diğer sektörlere göre daha farklı bir dinamikte ilerlediğini gösteriyor.
Toptan Fiyatlardaki Artışlar
Toptan fiyatlardaki değişimler de dikkat çekici seviyelerde. Eylül 2024’te toptan fiyatlar, farklı sektörlerde şu oranlarda artış gösterdi:
- Mensucat grubunda %13,72 oranında artış
- İşlenmemiş Maddeler grubunda %6,83 oranında artış
- İnşaat Malzemeleri grubunda %5,48 oranında artış
- Kimyevi Maddeler grubunda %4,43 oranında artış
- Gıda Maddeleri grubunda %2,61 oranında artış
- Madenler grubunda %2,60 oranında artış
- Yakacak ve Enerji Maddeleri grubunda %2,01 oranında artış
Bu veriler, İstanbul’daki toptan fiyatlarda geniş bir yelpazede artışların sürdüğünü ve özellikle mensucat ve inşaat malzemeleri gibi sektörlerde daha yüksek oranlarda fiyat artışları yaşandığını gösteriyor. İnşaat malzemelerindeki fiyat artışları, inşaat sektöründeki maliyetleri artırırken, bu da uzun vadede konut fiyatlarına ve inşaat projelerinin maliyetlerine yansıyabilir.
İstanbul’daki Enflasyonun Genel Görünümü
İstanbul’da perakende ve toptan fiyatlar, özellikle 2024 yılının ikinci yarısında yüksek artışlar gösterdi. Küresel ekonomik dalgalanmalar, enerji fiyatlarındaki değişimler ve gıda fiyatlarındaki küresel artışlar, İstanbul’daki fiyat hareketlerini doğrudan etkiledi. Eylül 2024‘te açıklanan veriler, İstanbul’da yaşam maliyetlerinin hızla yükselmeye devam ettiğini gösterirken, özellikle tüketici fiyatlarındaki artışın etkisiyle vatandaşların üzerindeki ekonomik baskının arttığını gözler önüne seriyor.
Eylül ayındaki perakende fiyat artışı, Ağustos’a göre daha yüksek bir oranla %3,9 olarak gerçekleşti. Ancak yıllık enflasyonda %61,57’den %59,18’e bir gerileme kaydedildi. Bu düşüş, enflasyonun hız kesmesine işaret etse de, İstanbul’da hayat pahalılığının hala yüksek olduğunu gösteriyor.
Gelecek Beklentileri
İstanbul’daki enflasyon rakamları, önümüzdeki aylarda da fiyat hareketlerinin ne yönde olacağına dair ipuçları sunuyor. Gıda fiyatlarındaki artışlar, konut ve diğer temel ihtiyaçlar üzerindeki baskıyı artırırken, özellikle ulaştırma ve haberleşme gibi sektörlerdeki fiyat azalışları, bir dengeleyici unsur olarak görülebilir. Ancak, genel ekonomik durgunluk ve küresel faktörler göz önüne alındığında, İstanbul’daki fiyat hareketlerinin nasıl şekilleneceği belirsizliğini koruyor.
