Gerilim Azaldı Ama Barış Kırılgan: Ateşkes Sarsılıyor
İsrail-İran çatışması, 12 günlük yıkıcı sürecin ardından sağlanan ateşkesle sona erdi. Ancak tarafların ilk saatlerdeki karşılıklı saldırıları, bu ateşkesin ne denli kırılgan olduğunu gözler önüne serdi. ABD Başkanı Donald Trump’ın girişimleriyle sağlanan bu geçici uzlaşma, henüz kalıcı barışa evrilmiş değil.
Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, ABD ile İran arasında süren dolaylı görüşmelerin “umut verici” olduğunu ifade ederken, “İran’la uzun vadeli bir barış anlaşması için ciddi adımlar atıyoruz” diyerek diplomatik umutları artırdı.
Nükleer Program Hedefte: ABD İddiası Tartışma Yarattı
Trump, İran’ın nükleer programının “tamamen yok edildiğini” savunsa da, istihbarat raporları farklı bir tablo çiziyor. Reuters’a konuşan yetkililer, İran’ın zenginleştirilmiş uranyum stoklarının hâlâ korunduğunu ve ülkenin yeraltı nükleer altyapısının ciddi ölçüde zarar görmediğini öne sürdü. Hatta bu saldırıların programı yalnızca birkaç ay geriye ittiği iddia edildi.
Washington Post’un ulaştığı kaynaklara göre, bazı santrifüj sistemleri zarar görmedi ve Tahran nükleer kabiliyetlerini yeniden toparlama kapasitesini koruyor.
İsrail ve İran’dan Zafer Açıklamaları: Gerçek Ne Kadar Farklı?
Her iki taraf da çatışmaların ardından zafer ilan etti. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, “Nükleer imha tehdidini ve füze saldırı riskini ortadan kaldırdık” diyerek kararlılık mesajı verdi. Öte yandan, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan da ülkesinin büyük bir başarı kazandığını savundu.
Pezeşkiyan’ın Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile yaptığı görüşmede, İran’ın ABD ile anlaşmazlıklarını çözmeye hazır olduğunu belirtmesi ise dikkat çekici bir diplomatik sinyal olarak değerlendirildi.
Barışa Giden Yol: Witkoff’tan Umutlu Sözler
Fox News’e konuşan Steve Witkoff, sadece doğrudan değil, aracı muhataplar yoluyla da İran ile temas kurulduğunu söyledi. “Masaya oturup kapsamlı bir barış anlaşmasına varmak istiyoruz. Bunu başaracağımıza inanıyoruz” sözleri, yeni bir dönemin habercisi olabilir.
Ancak hem İsrail hem de İran’ın birbirini ateşkesi ihlal etmekle suçlaması, bu yolun hâlâ oldukça zorlu olacağını gösteriyor.
Savaşın Bedeli Ağır Oldu: Yüzlerce Ölü, Binlerce Yaralı
İranlı yetkililerin açıklamasına göre, İsrail saldırılarında 610 kişi hayatını kaybederken, 4.746 kişi yaralandı. İran’ın misillemesinde ise İsrail’de 28 kişi öldü. Özellikle İsrail’in gelişmiş hava savunma sistemlerinin bu kez çok sayıda İran füzesi karşısında zafiyet göstermesi dikkat çekti.
Kısıtlamalar Kalktı: Havalimanları Açılıyor
Savaş sonrası normalleşme süreci de başladı. İsrail ordusu, ülke genelindeki güvenlik kısıtlamalarını kaldırırken, Ben Gurion Havalimanı yeniden açıldı. İran da hava sahasını yeniden sivil uçuşlara açacağını duyurdu. Bu adımlar, en azından lojistik anlamda bir toparlanmaya işaret ediyor.
İran’dan Kritik Hamle: UAEA ile İş Birliği Askıya Alındı
İran parlamentosu, Birleşmiş Milletler’in nükleer gözlem kurumu olan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) ile olan iş birliğini askıya alan yasa tasarısını kabul etti. Yeni düzenlemeye göre, denetçilerin ülkeye girişi ancak Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi’nin onayıyla mümkün olabilecek.
Bu karar, İran’ın uluslararası denetime karşı daha kapalı bir tutum benimsediğini ve nükleer programını daha gizli şekilde yürütmek istediğini gösteriyor.
Trump’tan Sert Mesajlar: İsrail’e “Sakin Ol” Uyarısı
ABD Başkanı Trump, ateşkesin ilk saatlerinde her iki tarafı da “azarlasa” da en sert mesajları İsrail’e yöneltti. Washington’un yakın müttefikine “artık sakinleşmesi gerektiğini” söylemesi, ABD-İsrail ilişkilerinde yeni bir denge arayışına işaret ediyor.
Barış Umudu Var Ama Yol Zor
İsrail-İran çatışması, her iki tarafın zafer açıklamaları ve kırılgan ateşkese rağmen hâlâ barut kokusu taşıyor. ABD’nin diplomatik çabaları umut vadediyor ancak sahadaki gerçeklik, kalıcı bir çözümün zaman alacağını gösteriyor.
