Google hakkındaki en büyük tekelcilik davasının ilk aşaması sona erdi. ABD Adalet Bakanlığı’nın 24 yıl içindeki en büyük anti-tröst zaferi olabilecek bu davada, tarafların çözüm önerileri değerlendirilmeye başlandı. Olası seçenekler arasında şirketin bölünmesi de yer alıyor.
ABD hükümeti, Google’ın arama motoru üzerindeki tekelini sona erdirmek için bugüne kadar attığı en cesur adımlardan birinin eşiğinde. Google’ın arama motoru alanındaki hakimiyetini kırmak için hükümet, şirketi parçalama yoluna gidebilir.
Google’a Karşı Davada Yeni Aşamaya Geçiliyor
Adalet Bakanlığı tarafından salı günü ortaya konan çözüm önerilerinin temeli, ağustosta federal savcıların verdiği emsal karara dayanıyor. Bu kararda, yargıç Google‘ın ABD anti-tröst kanunlarını ihlal ettiğini ve şirketin tekelci olduğunu belirtti. Bu doğrultuda, Adalet Bakanlığı Google’ın bazı ürünlerinin rekabete aykırı kullanımını engelleyecek “davranışsal ve yapısal çözümler” öneriyor.
Bu çözümler arasında, Chrome tarayıcı, Play aplikasyon mağazası ve Android işletim sistemi gibi ürünlerin Google‘ın arama motoruna avantaj sağlamasını önlemek de bulunuyor. Bakanlık ayrıca, Google’ı arama verilerini rakipleriyle paylaşmaya ve yapay zeka ürünlerinin eğitiminde kullanılan arama sonuçlarını kısıtlamaya zorlamayı planlıyor. Eğer Google parçalanırsa, internet aramaları piyasasında büyük bir değişim yaşanacak ve ana şirket Alphabet de bu dönüşümden etkilenecek.
ABD Adalet Bakanlığı’nın Tavrı Sertleşiyor
Adalet Bakanlığı, Google’ın 10 yılı aşkın süredir en popüler dağıtım kanallarını kontrol ettiğini ve bu kontrolün rekabeti kısıtladığını belirtti. Bakanlık, Google’ın dağıtım üzerindeki mevcut kontrolünü sona erdirmenin yanı sıra, gelecekte benzer bir tekel oluşmasının da önlenmesi gerektiğini vurguladı.
Dava dosyasına göre, Google’a uygulanacak yaptırımlar yargıç Amit Mehta tarafından belirlenecek. Mehta, ağustosta Google’ın internet aramaları alanında kanunsuz hakimiyet kurmak adına münhasırlık anlaşmalarına on milyarlarca dolar harcadığına hükmetmişti. Google’ın savunması ise önerilen çözümleri “radikal ve genelleyici” olarak nitelendirerek, bu durumun tüketiciler, işletmeler ve Amerikan rekabetçiliği için tehdit oluşturduğunu iddia ediyor.
Çözüm Önerileri İçin Zaman Tanındı
Google davasının ikinci aşamasına geçilirken, taraflar nihai karar önerilerini ve tanık listelerini sunmak zorunda. Bakanlık ve Google, sırasıyla 20 Kasım ve 20 Aralık tarihlerine kadar bu belgeleri hazırlayıp mahkemeye sunacak. Yargıç Mehta, nisan ayında duruşmaları başlatmayı ve Ağustos 2025 itibarıyla nihai kararını vermeyi planlıyor. Google ise karara karşı ABD Yüksek Mahkemesi’ne kadar temyize gidebileceğini belirtti. Süreç, uzun yıllar devam edebilir.
Savcıların Dört Ana Konu Üzerindeki Talepleri
Adalet Bakanlığı, Google’dan çözülmesini istediği dört ana alan belirledi:
- Online arama dağılımı ve gelir paylaşımı.
- Arama sonuçlarının oluşturulması ve gösterimi.
- Reklamların büyüklüğü ve paraya çevrilme yöntemi.
- Verilerin toplanması ve kullanımı.
Bu çözüm önerileri arasında, Google‘ın Safari tarayıcısında varsayılan arama motoru olmak için Apple‘a verdiği yıllık 20 milyar dolarlık ödemenin yasaklanması da bulunuyor. Ayrıca, Android işletim sistemi ve Play aplikasyon mağazasıgibi ürünlere eşit muamele tedbirleri de getirilmek isteniyor.
Yapay Zeka ve Rekabet Endişesi
Adalet Bakanlığı, yapay zekanın online aramalar üzerindeki etkisini de değerlendiriyor. Google’ın tekel gücünü kullanarak yapay zeka ürünlerini geliştirmesi endişe yaratıyor. Savcılar, Google’ın yapay zeka modellerini eğitmek için arama verilerini kullanmasını sınırlamayı ve web sitelerinin bu verilere erişim tercihlerini kendilerine bırakmayı öneriyor.
İkinci Bir Dava: Aplikasyon Geliştiricilerine Yönelik Karar
Alphabet ayrıca, Android işletim sistemine yönelik bir başka davayla daha karşı karşıya. California’da bir yargıç, şirketin rakiplerine aplikasyon mağazası ve ödeme sistemini açmasına karar verdi. Epic Games gibi firmalar, Google’ın uygulama içi faturalama sistemine karşı dava açmış ve başarılı olmuştu. Şimdi, Google’ın reklam ve arama hakimiyeti için verdiği mücadeleler sürerken, yapay zeka tehditleri de rekabet ortamını yeniden şekillendiriyor.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR - ABD, Google’ın Tekelleşmesine Karşı Sert Önlemler Almayı Düşünüyor
