Mitolojide ve halk inanışlarında felaketlerin habercisi olarak anılan kürek balığı (oarfish), bu yıl ikinci kez kıyıya vurdu. Yaklaşık 3 metre uzunluğundaki bu nadir deniz canlısı, Kaliforniya’nın Encinitas sahilinde bulundu. Bu olay, özellikle Japon kültüründe depremlerle ilişkilendirilen bu balığın, gerçekten bir doğal afet uyarıcısı olup olmadığını yeniden tartışmaya açtı. Ancak bilim dünyası, bu tür vakaların farklı bir açıklaması olabileceğini öne sürüyor.

Kıyıya Vuran “Kıyamet Balığı” Nedir?

Kürek balıkları, genellikle denizlerin 200 ila 1000 metre derinliklerindeki mezopelajik bölgede yaşar. Bu nedenle yüzeye çıkmaları oldukça nadir görülen bir durumdur. Halk arasında “kıyamet balığı” olarak anılan bu tür, derin denizlerdeki yaşamını genellikle insan gözünden uzak bir şekilde sürdürür. Ancak zaman zaman kıyıya vurması veya yüzeyde görülmesi, felaketlerin habercisi olduğuna dair inanışları güçlendirmiştir.

Kürek balığı, özellikle Japon kültüründe “Namazu” adı verilen ve depremleri önceden haber veren dev bir yılan balığı efsanesiyle ilişkilendirilmiştir. Mitolojiye göre, büyük depremler öncesinde bu balığın kıyıya vurması, doğanın dengesiyle ilgili bir bozulmanın işaretidir.

Kürek Balığı ve Depremler Arasındaki İlişki

2011 yılında Japonya’da meydana gelen büyük depremden önce, ülkedeki sahillerde 20’den fazla kürek balığıgörülmüştü. Bu olay, balığın deprem habercisi olduğuna dair inanışları pekiştirmiştir. Ancak bilim insanları, bu türün yüzeye çıkmasını genellikle okyanus koşullarındaki değişikliklere bağlamaktadır. El Niño gibi iklimsel etkiler veya derin denizlerdeki sismik faaliyetler, bu balıkların doğal habitatlarından sapmasına neden olabilir.

Son Keşif: Neden Şimdi?

Kaliforniya Üniversitesi San Diego’daki Scripps Oşinografi Enstitüsü, bu yıl içinde iki kürek balığının kıyıya vurduğunu kaydetti. Ağustos ayında bir başka kürek balığı, yine San Diego açıklarında ölü olarak bulunmuştu.

Enstitüde görev yapan balık uzmanı Ben Frable, bu nadir vakaların bilimsel açıdan dikkat çekici olduğunu belirtti. Frable’a göre, kürek balıklarının Kaliforniya sahillerinde görülme sıklığı 1901’den bu yana yalnızca 20 kez kaydedilmiştir. Ancak bu olayların son dönemde artış göstermesi, araştırmacılar arasında yeni sorulara yol açmıştır.

Bilimsel Açıklamalar: İklimsel Etkiler

Uzmanlar, kürek balıklarının yüzeye çıkışını ve kıyıya vurmasını okyanus koşullarındaki değişikliklere bağlamaktadır. Özellikle El Niño gibi iklimsel olaylar, bu nadir türlerin davranışlarını etkileyebilir. Ancak, kıyıya vurma vakalarını tam olarak açıklayan tüm değişkenler henüz netlik kazanmamıştır.

Scripps Oşinografi Enstitüsü’nden araştırmacılar, bulunan son balık üzerinde incelemeler başlattı. Balıktan alınan örnekler, kürek balığı genomunun detaylı analizine olanak sağladı. Bu tür çalışmalardan elde edilen veriler, kürek balıklarının davranışlarını daha iyi anlamak için büyük bir fırsat sunuyor.

Efsaneler ve Bilim Arasındaki Çelişki

Her ne kadar kürek balığının felaket habercisi olduğu yönünde güçlü bir halk inanışı olsa da, bilim dünyası bu tür olayları daha rasyonel bir çerçevede değerlendiriyor. Kürek balıklarının kıyıya vurmasını doğrudan doğal afetlerle ilişkilendirmek yerine, okyanus ekosistemindeki değişimlerin bir sonucu olarak görmek daha mantıklı bir yaklaşım olabilir.

Araştırmalar devam ederken, bu eşsiz deniz canlısının sırları çözülmeye çalışılıyor. Kürek balığının yeniden ortaya çıkışı, hem bilimsel hem de mitolojik açıdan dikkatleri üzerine çekmeye devam ediyor.