Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) tarafından yayımlanan Küresel Ticaret Görünümü ve İstatistikleri raporu, dünya ticaretindeki tabloyu endişe verici bir şekilde gözler önüne serdi. Geniş çaplı gümrük tarifeleri ve artan ticaret politikası belirsizlikleri nedeniyle küresel mal ticaret hacminin 2025’te yüzde 0,2 oranında düşeceği öngörüldü. Bu oran, daha önce açıklanan %2,9’luk büyüme beklentisinin oldukça gerisinde kaldı.
Ticarette Sert Fren: Kuzey Amerika’da Çöküş Bekleniyor
DTÖ’nün yeni değerlendirmesine göre, özellikle Kuzey Amerika’da ihracatın %12,6, ithalatın ise %9,6 oranında düşmesi bekleniyor. Bu düşüşün, küresel mal ticareti büyümesinden 1,7 puanlık negatif etki yaratacağı tahmin ediliyor.
Asya ve Avrupa tarafında ise nispeten daha pozitif bir tablo söz konusu. Asya’nın ihracat ve ithalatında %1, Avrupa’nın ise %1,9 oranında büyüme kaydetmesi bekleniyor.
ABD Tarifeleri Ticaretin Dönüm Noktası Olabilir
ABD’nin karşılıklı tarifeleri 90 gün süreyle askıya alması, ticaretteki daralmayı kısmen yavaşlatmış olsa da belirsizlikler devam ediyor. Eğer bu tarifeler yeniden devreye girerse, küresel mal ticaret hacmi bu yıl %0,6 oranında daha daralabilir. Belirsizliklerin yayılması durumunda bu daralmanın %0,8’e, iki faktörün bir arada gerçekleşmesi durumundaysa %1,5’e kadar çıkabileceği öngörülüyor.
Ticaretin Yönü Değişiyor: Çin, Yeni Pazarlarda Öne Çıkıyor
Rapora göre, ABD-Çin arasında yaşanan ticari gerilim, küresel ticaretin yönünü yeniden şekillendiriyor. Çin’in ihracatının Kuzey Amerika dışındaki bölgelerde %4 ile %9 arasında artması beklenirken, ABD’nin Çin’den ithalatı özellikle tekstil, hazır giyim ve elektrikli ekipman gibi sektörlerde düşüşe geçebilir. Bu durum, alternatif tedarikçiler için yeni ihracat fırsatları doğurabilir.
En Kırılgan Ekonomiler Tehlikede
DTÖ, yeniden devreye girmesi muhtemel tarifelerin, ticaretini sınırlı ürün gruplarına odaklayan ve bu tür aksaklıklara karşı kaynakları sınırlı olan en az gelişmiş ülkeler için ciddi riskler doğuracağını vurguladı.
Hizmet Ticareti Büyüyor Ama Beklentilerin Gerisinde
Hizmet ticareti 2024’te küresel ticaretin %26,4’ünü oluşturdu. Bu alanda 2025’te %4’lük büyüme beklense de bu oran önceki tahminin %1 altında. Mal ticaretinde yaşanacak daralmanın, dolaylı olarak hizmet sektörünü de etkileyebileceği belirtiliyor.
DTÖ Genel Direktörü Uyardı: “Küresel Parçalanma Derinleşiyor”
DTÖ Genel Direktörü Ngozi Okonjo-Iweala, ABD-Çin ticaret geriliminin küresel sistemde iki izole blok oluşmasına neden olabileceğini belirtti. “ABD-Çin arasındaki ticaret %81 düşebilir, bazı sektörlerde bu oran %91’e çıkabilir. Bu, ekonomik kopuş demektir” diyen Okonjo-Iweala, dünya ekonomisinin parçalanma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu vurguladı.
Büyüme Tahminleri de Aşağı Yönlü Revize Edildi
DTÖ Başekonomisti Ralph Ossa, gümrük tarifelerinin geniş etkiler doğurduğuna dikkat çekerek, küresel ekonomik büyümenin bu yıl %2,2 seviyesine gerileyeceğini öngördüklerini açıkladı. Bu oran, önceki %2,8’lik tahmine göre %0,6’lık bir düşüş anlamına geliyor. Özellikle ABD’nin ekonomik performansında yavaşlama bekleniyor.
