2025 yılı itibarıyla çiftçilere yönelik sosyal güvenlik sisteminde köklü bir değişiklik hayata geçirildi. Artık Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı üreticiler için BAĞ-KUR sigortalılığı zorunlu hale geldi. 15 Temmuz 2025 itibarıyla yürürlüğe giren bu uygulama, tarım sektöründe faaliyet gösteren on binlerce çiftçiyi doğrudan ilgilendiriyor.
Yeni Düzenleme Ne Getiriyor?
15 Ocak 2025’te kabul edilen yasa ile birlikte, tarımsal faaliyet gösteren ve ÇKS’ye kayıtlı olan herkesin otomatik olarak BAĞ-KUR sigortalısı sayılması kararlaştırıldı. Bu değişiklik, muafiyet hakkı bulunmayan çiftçiler açısından oldukça kritik sonuçlar doğuruyor.
Artık ziraat odaları, ÇKS kayıtlı üreticileri doğrudan SGK’ya bildirmekle yükümlü hale geldi. Bu bildirimle birlikte, herhangi bir muafiyet durumu bulunmuyorsa çiftçiler, otomatik olarak BAĞ-KUR sistemine dahil ediliyor.
Aylıklar Kesilebilir: Kimler Risk Altında?
Yeni uygulama özellikle ölüm aylığı, dul ve yetim maaşı ya da 65 yaş aylığı alan üreticiler için ciddi bir risk oluşturuyor. Hacı Bayram Veli Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Okan Güray Bülbül, gelir eşiğini aşan birçok üreticinin bu maaşları kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğuna dikkat çekti.
Bu kişiler muafiyet belgesi alamadıkları sürece, mevcut maaşlarında kesinti ya da tamamen durdurulma gibi durumlarla karşılaşabilecekler. Yani sosyal yardım alan ama aynı zamanda tarım faaliyeti yürüten çiftçiler, artık bu konuda çok daha dikkatli olmak zorunda.
Çiftçilerden Geçiş Süreci Talebi
Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Mutlu Doğru, düzenlemenin uzun vadede çiftçilerin sosyal güvenlik kapsamına alınması açısından olumlu olduğunu vurgularken, pek çok üreticinin uygulamadan haberdar olmadığını ifade etti. Bu nedenle, geçiş sürecinin uzatılması ve bilgilendirme faaliyetlerinin artırılması gerektiğini belirtti.
Yasal Dayanak ve Sürecin Detayları
Bu köklü dönüşümün temelini oluşturan 7538 sayılı Kanun’un 16’ncı maddesi, 15 Temmuz 2025 itibarıyla yürürlüğe girdi. Bu madde kapsamında, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na yeni bir hüküm eklenerek sistemdeki açıkların kapatılması hedefleniyor.
Buna göre, tarımsal gelir elde eden ve ÇKS’ye kayıtlı olan herkesin sigorta kapsamına girmesi zorunlu hale getirildi. Artık çiftçiler, başvuru yapmasalar bile doğrudan BAĞ-KUR kapsamına alınacaklar.
Kimler Muaf Sayılacak?
Elbette düzenleme herkesi kapsamıyor. Belirli koşulları sağlayan çiftçiler, SGK’dan muafiyet belgesi alarak bu zorunluluktan geçici olarak kurtulabiliyor. Ancak bu koşulların detayları netleştirilmediği için, uygulamada kafa karışıklıkları yaşanması muhtemel görünüyor.
Tarımda Sosyal Güvenlikte Yeni Dönem
Yeni düzenlemeyle birlikte Türkiye’de tarım sektöründe sosyal güvenlik sistemine entegrasyon süreci hızlandı. Devlet, hem kayıt dışılıkla mücadele etmeyi hem de kırsalda sosyal sigorta kapsamını genişletmeyi amaçlıyor.
Ancak uygulamanın başarıya ulaşması için hem çiftçilerin daha fazla bilgilendirilmesi hem de geçiş sürecinde destekleyici mekanizmaların oluşturulması şart.
