Brezilya Federal Yüksek Mahkemesi, ülkenin eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro hakkında darbe girişimi suçlamasıyla ceza davası açılmasına karar verdi. Mahkeme, Bolsonaro’nun mevcut Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva hükümetine karşı askeri müdahale planladığına ilişkin iddiaları ciddi buldu. Yargıç Alexandre de Moraes, Bolsonaro’nun darbe planının lideri olduğuna dair yeterli kanıt bulunduğunu açıkladı.
Federal Mahkeme Oybirliğiyle Karar Verdi
Brezilya Federal Yüksek Mahkemesi’nin Birinci Dairesi’nde yapılan oylamada, 5 yargıç da davanın açılması yönünde oy kullandı. Savcılık tarafından sunulan iddianamede, Bolsonaro’nun da aralarında bulunduğu 7 kişi hakkında cezai sorumluluk talep edildi. Karar, savunmalar dinlendikten sonra oy birliğiyle alındı.
Moraes: “Darbe Teşebbüsü Çok Şiddetliydi”
Davanın başındaki isim olan Yargıç Alexandre de Moraes, yaptığı açıklamada, “Çok şiddetli bir darbe girişimi yaşadık. Ordunun üst düzey komutanlarının anayasal düzene sadakati, demokrasiyi kurtardı. Eğer ordu müdahale etmiş olsaydı, meşru hükümet görevden alınacaktı” dedi.
Bolsonaro’dan Sert Tepki: “Hikâye Uyduruluyor”
Bolsonaro ise hakkındaki suçlamaları kesin bir dille reddetti. Yüksek Mahkeme üyelerinin taraflı davrandığını savunan Bolsonaro, “Yargıç Moraes, bana karşı kurgulanmış bir hikâyeyle hareket ediyor” ifadelerini kullandı. Eski başkan, 2022 seçimlerinin ardından olağanüstü hal senaryolarının ordu komutanlarıyla konuşulduğunu kabul etti ancak bunun anayasaya aykırı olmadığını öne sürdü.
Darbe Girişiminin Arka Planı
26 Kasım 2024 tarihinde Brezilya Federal Polisi, Bolsonaro’nun Lula hükümetine karşı bir darbe planına dahil olduğunu kamuoyuna duyurmuştu. Polis raporuna göre, Bolsonaro 2023 yılında seçim sonuçlarını tanımayarak, orduyu devreye sokmayı hedefleyen bir askeri müdahale planı hazırladı.
Suçlama: Lula Hükümetini Devirmek İçin Komplo
Soruşturma kapsamında, Bolsonaro’nun da dahil olduğu 37 kişi hakkında suç duyurusunda bulunulmuştu. Rapora göre, eski devlet başkanının hedefi, Lula da Silva’nın seçimi kazanmasının ardından iktidarı devralmasını engellemekti. Bu süreçte, Bolsonaro destekçileri sokakları kapatmış, askeri müdahale çağrısında bulunmuş ve başkentteki resmi binalara saldırmıştı.
8 Ocak Baskını: Darbenin Sahneye Taşındığı Gün
8 Ocak 2023’te, Bolsonaro destekçileri başkent Brasília’da polis barikatlarını aşarak, Ulusal Kongre, Devlet Başkanlığı Sarayı ve Yüksek Mahkeme binalarını işgal etmişti. Bu olay, Brezilya demokrasisine yönelik en büyük tehditlerden biri olarak kayıtlara geçti. Güvenlik güçlerinin yetersiz müdahalesi eleştiri konusu olurken, darbe girişimine ilişkin kanıtlar sistemli şekilde toplanmaya başlandı.
Siyasi Gerilim Tırmanıyor, Davanın Seyri Merak Ediliyor
Davanın kabul edilmesiyle birlikte Brezilya siyasi tarihinde önemli bir kırılma yaşandı. Bolsonaro’nun yalnızca seçim sonrası tutumu değil, görevdeyken yürüttüğü kampanyaların da demokratik kurumlara karşı zayıflatıcı etkiler taşıdığı savunuluyor. Süreç, sadece Brezilya’yı değil, küresel demokrasi standartlarını da ilgilendiriyor.
