Bilim dünyası, Ay’ın jeolojik geçmişine dair önemli bir buluşa imza attı. Çin’in Chang’e-6 misyonu kapsamında elde edilen veriler, Ay’ın uzak yüzünde 1 milyar yıldan fazla süren volkanik patlamalar yaşandığını ortaya koydu. Çin ve ABD’li araştırmacılar, bu keşif sayesinde Ay’ın jeolojik tarihine dair derin bir anlayış geliştirdi.
Tarihin En Eski Volkanik Kalıntıları Ortaya Çıktı
Araştırmalar, Ay yüzeyinden alınan kaya örnekleri arasında 4,2 milyar yıl öncesine kadar uzanan volkanik kalıntılar bulunduğunu gösterdi. Daha genç örnekler ise 2,8 milyar yıl öncesine tarihlendi. Bu bulgular, Ay’ın jeolojik aktivitelerinin yalnızca Dünya’dan görülen tarafında değil, uzak yüzünde de aktif olduğunu kanıtlıyor. Arizona Üniversitesi’nden Christopher Hamilton, bu durumu şöyle yorumladı:
“Bu örnekler, daha önce elimizde hiç veri olmayan bir alanı anlamamızda çığır açıcı bir rol oynuyor.”
Ay’ın İki Farklı Yüzü Neden Var?
Ay’ın uzak yüzü, yoğun kraterlerle dolu ve engebeli bir yapıya sahipken, Dünya’ya bakan tarafında lav akıntılarının oluşturduğu düz ovalar bulunuyor. Çin Bilimler Akademisi’nden Profesör Qiuli Li, bu farkın nedenini anlamanın bilim insanları için halen bir soru işareti olduğunu belirtti. Yeni volkanik keşifler, bu iki taraf arasındaki farklılıkları açıklayacak gelecekteki araştırmaların temelini oluşturuyor.
Chang’e-6 Misyonu ve Elde Edilen Başarılar
Çin’in uzay programı, Chang’e-6 aracı ile büyük bir başarıya imza attı. Bu araç, Ay’ın uzak yüzüne iniş yapıp örnek toplayan ilk uzay aracı olarak tarihe geçti. Misyon kapsamında yaklaşık 2 kilogram kaya ve toprak Dünya’ya getirildi. Elde edilen veriler, NASA’nın Ay Keşif Yörünge Aracı tarafından daha önce öne sürülen volkanik geçmiş teorilerini doğruladı.
Gelecekteki Araştırmaların Yol Gösterici Rolü
Chang’e-6 misyonu ile ulaşılan veriler, Nature ve Science dergilerinde yayımlandı. Profesör Qiuli Li, 1 milyar yıldan fazla süren volkanik faaliyetlerin nasıl mümkün olduğunu anlamanın, gelecekteki araştırmalarla mümkün olacağını ifade etti. Ayrıca, Çin’in uzay keşiflerinde liderliğini pekiştiren bu misyonun ardından, Ay araştırmalarına olan ilginin artması bekleniyor.
Çin, Chang’e misyonları ile Ay’ın uzak yüzünde çığır açan keşiflere imza atmaya devam ediyor. 2019 yılında Chang’e-4, Ay’ın uzak yüzüne iniş yapan ilk uzay aracı olurken, 2020’de Chang’e-5, Apollo ve Sovyet misyonlarından sonra Ay’dan örnek getiren ilk araç oldu.
