NASA astronotları Butch Wilmore ve Suni Williams, planlanandan uzun sürecek görev süreleri nedeniyle ABD başkanlık seçimlerinde uzaydan oy kullanacak. Boeing’in Starliner uzay aracıyla Uluslararası Uzay İstasyonu’na (UUİ) giden iki astronot, 322 kilometre yükseklikte güvenli bir sistemle oylarını iletecek.
Astronotların Uzayda Oy Kullanabilmesini Sağlayan Yasa
1997’de Teksas Eyalet Meclisi, astronotların uzay görevinde oy kullanabilmeleri için bir yasa çıkardı. Bu yasa, uzay uçuşu sırasında görevde olan astronotlara erken oy kullanma veya seçim günü oy kullanma hakkı tanıyor. Böylece, astronot David Wolf aynı yıl Rus Mir Uzay İstasyonu’nda ilk kez oy kullanan Amerikalı olarak tarihe geçti.
NASA’nın Özel Ağı: Uzaydan Oylar Dünya’ya Nasıl İletiliyor?
Astronotların oyları, NASA’nın Yakın Uzay Ağı aracılığıyla güvenli bir şekilde iletiliyor. Astronotlar, şifrelenmiş elektronik oy pusulalarını doldurduktan sonra bu formlar UUİ’nin bilgisayar sistemine transfer ediliyor. Sistem, güvenlik açısından birkaç kontrol noktasından geçiyor. Önce oylar New Mexico’daki NASA White Sands Test Tesisi’ne, oradan Houston’daki görev kontrol merkezine iletiliyor. Son aşamada, oy pusulaları ilçe katibine ulaştırılıyor.
Harris İlçesi Astronotlara Özel Bir Süreç Uyguluyor
Houston’daki Harris İlçesi, astronotların oy kullanma işlemleri için özel bir süreç geliştirmiş durumda. İlçe yetkilileri, astronotlara şifreli bir oy pusulası gönderiyor. Astronotlar bu pusulayı doldurduktan sonra, güvenli kanallar aracılığıyla seçtikleri adayları Dünya’ya iletiyorlar. Harris Seçim İdaresi sözcüsü Rosio Torres-Segura, astronotların özel kimlik bilgileri ile güvenli erişim sağladıklarını ve başarılı testlerin ardından oylarını gönderdiklerini belirtti.
Uzaydan Oy Kullanma Geleneği Devam Ediyor
Amerikan astronotları için uzaydan oy kullanma geleneği 27 yıldır devam ediyor. Kate Rubins, 2020 başkanlık seçimlerinde UUİ’den oy kullanarak bu geleneği sürdüren son astronot olmuştu. NASA sözcüsü, astronotların insanlık yararına uzaya çıkarken birçok konfordan vazgeçtiğini belirterek, oy kullanmanın onların vatandaşlık haklarından biri olduğunu vurguladı.
Astronotların Oyları Dünyaya Nasıl Ulaşıyor?
Wilmore ve Williams’ın oyları, uzaydan yaklaşık 5 ay önce Dünya’ya ulaşacak. İki astronot 2025 yılı Şubat ayında SpaceX’in Crew Dragon uzay aracıyla dünyaya dönmeyi planlıyor. Wilmore, 13 Eylül’deki basın toplantısında “Oy pusulası talebimi bugün gönderdim” açıklamasını yaparak oy kullanma sürecinin uzaydaki vatandaşlık görevlerinin bir parçası olduğunu vurguladı.
