İklim krizinin tarımsal üretim üzerindeki etkileri giderek artıyor. Uluslararası yardım kuruluşu Christian Aid tarafından yayımlanan yeni bir rapor, özellikle Latin Amerika ve Karayipler’de muz üretiminin ciddi tehdit altında olduğunu ortaya koydu. Rapora göre, bu bölgelerde muz yetiştiriciliği yapılan alanların yaklaşık üçte ikisi, 2080 yılına kadar üretime uygunluğunu kaybedebilir.
Muz, Dünya Gıda Zincirinde İlk Sıralarda Yer Alıyor
Christian Aid’in raporunda, muzun dünya genelinde en çok tüketilen meyve olduğu belirtiliyor. Bu özelliğiyle muz, buğday, pirinç ve mısırdan sonra en önemli dördüncü gıda ürünü olarak tanımlanıyor. Dünya genelindeki muz üretiminin yaklaşık yüzde 80’i yerel tüketim için yapılırken, 400 milyondan fazla insan günlük kalori ihtiyacının %15 ila %27’sini muzdan karşılıyor.
Üretimin Yüzde 80’i Latin Amerika ve Karayipler’de
Rapor, dünya muz ihracatının %80’inin Latin Amerika ve Karayipler bölgesinden sağlandığını gösteriyor. Ancak aynı bölgeler, iklim değişikliğine bağlı aşırı hava olaylarına karşı en hassas coğrafyalar arasında yer alıyor. Artan sıcaklıklar, değişen yağış düzenleri ve sıklaşan fırtınalar, muz üretimi için hayati önemdeki bölgelerde büyük bir tehdit oluşturuyor.
Cavendish Çeşidi Tehlike Altında
Yüzlerce muz çeşidi olmasına rağmen, dünya çapında yapılan ihracatın büyük çoğunluğunu Cavendish türü muzlar oluşturuyor. Bu muz çeşidi, 15 ila 35 santigrat derece arasında yetiştirilebiliyor. Ancak Cavendish muzları, hem az hem de fazla suya karşı duyarlılığıyla biliniyor. Ayrıca fırtınalar, bitkinin yapraklarını parçalayarak fotosentez sürecini olumsuz etkiliyor. Bu durum, ürün verimini doğrudan düşürüyor.
Hastalıklar Yayılıyor, Verim Azalıyor
Raporda, kara yaprak mantarı gibi hastalıkların yayılmasının da muz üretimini olumsuz etkilediği belirtiliyor. Bu mantar hastalığının, muz bitkilerinin fotosentez yapma kapasitesini %80 oranında düşürdüğü ifade ediliyor. Ayrıca artan sıcaklık ve değişen iklim koşulları, toprak kökenli diğer mantarların yayılımını da artırarak üretim alanlarını tehdit ediyor.
İklim Krizine Neden Olan Ülkeler Sorumluluğa Çağrıldı
Christian Aid, raporun sonunda iklim krizine en çok neden olan zengin ülkelere çağrıda bulundu. Kuruluş, bu ülkelerin fosil yakıt kullanımını azaltmaları ve iklim değişikliğiyle mücadele eden ülkeleri mali olarak desteklemeleri gerektiğini vurguladı.
Christian Aid’in politika ve kampanyalar direktörü Osai Ojigho, “Muz sadece dünyanın en sevilen meyvesi değil, aynı zamanda milyonlarca insan için temel gıda kaynağı. İklim değişikliğinin bu hayati ürün için yarattığı tehlikeye karşı uyanmamız gerekiyor” dedi.
Üreticiler Gelir Kaybı Yaşıyor
Guatemala’da muz üreticiliği yapan 53 yaşındaki Aurelia Pop Xo, Christian Aid araştırmacılarına verdiği demeçte, “İklim değişikliği mahsullerimizi öldürüyor. Bu da hiçbir şey satamadığımız için gelirimiz olmayacağı anlamına geliyor” ifadelerini kullandı. Küçük ölçekli üreticiler, iklim krizinin etkisiyle tarım yapamaz hale gelmekten endişe duyuyor.
2080’e Kadar Üretim Alanlarının Üçte İkisi Kaybedilebilir
Raporda öne çıkan en çarpıcı bulgulardan biri, Latin Amerika ve Karayipler’de muz üretimi yapılan alanların %66’sının 2080 yılına kadar elverişsiz hale geleceği öngörüsü oldu. Bu öngörü, özellikle ihracata bağımlı ekonomiler için büyük bir ekonomik tehdit anlamına geliyor.
