Çin, ABD ile devam eden ticaret savaşlarının etkisiyle ihracat pazarlarını kaybetmemek için yeni bir stratejiye yöneldi. İç piyasadaki fiyatların da altına inerek süper ucuz ürünler sunan Çin, küresel imalat sektöründe ciddi dalgalanmalara yol açmaya başladı. Uzmanlar, bu durumun özellikle KOBİ’ler ve gelişmekte olan ekonomiler için büyük riskler taşıdığını belirtiyor.
Damping İhracat Modeli Küresel İstikrarı Tehdit Ediyor
Araştırma şirketi Nomura tarafından yapılan çalışmaya göre, Çin’den ithalat oranı artan ülkelerde imalat sektörünün büyümesi belirgin şekilde yavaşladı. Özellikle damping yoluyla sübvansiyonlu ürünlerin piyasaya sürülmesi, yerel üreticilerin rekabet gücünü azaltıyor.
Türk ekonomistler, damping tehdidinin Türkiye’deki KOBİ’ler için ciddi bir varoluş sorunu oluşturduğunu vurguluyor. Üretim yerine düşük maliyetli Çin ürünlerinin ithal edilip satılması, hem yerli imalatı zayıflatacak hem de enflasyonla mücadelede yeni zorluklar doğuracak.
Çin’in İhracat Stratejisinin Türkiye’ye Etkileri
Son yıllarda ABD’nin uyguladığı ek gümrük tarifeleriyle Çin’in ABD pazarındaki payı %25’ten %16’ya geriledi. Ancak Çin, küresel ihracattaki %15’lik payını korumayı başardı. ABD’ye yönelik dolaylı ihracat yöntemleriyle (özellikle Meksika ve ASEAN ülkeleri üzerinden) büyümesini sürdürdü.
Uzmanlara göre, Çin mallarının Türkiye gibi gelişmekte olan pazarlara ani ve ucuz giriş yapması, yerel firmalar için ölümcül sonuçlar doğurabilir:
- Fiyat rekabeti nedeniyle kâr marjları eriyebilir.
- İşten çıkarmalar ve yatırım kesintileri yaşanabilir.
- Ticaret açığı ve kamu maliyesinde açıklar büyüyebilir.
Ticaret Duvarları Yeterli Olmayabilir
Çin’e karşı daha yüksek gümrük tarifeleri uygulamak çözüm gibi görünse de, Çin’in birçok ülke için ana ticaret ortağı olması bu süreci karmaşıklaştırıyor. Ayrıca, Çin’in altyapı yatırımlarındaki kritik rolü de göz ardı edilemiyor. Uzmanlar, özellikle Güneydoğu Asya ve Meksika gibi ülkelerin Çin mallarının geçiş noktası haline geldiğini, fakat bu avantajın kısa ömürlü olabileceğini vurguluyor.
E-Ticarette De Çin Etkisi Büyüyor
Temu ve Shein gibi Çinli e-ticaret devlerinin Türkiye’deki hızlı yükselişi, yerli üreticilere ciddi zararlar verdi. Bu tehdit karşısında Ticaret Bakanlığı, Çin menşeli ucuz ürünlere yönelik e-ticaret satışlarına sınırlamalar getirdi. Uzmanlar, benzer koruma önlemlerinin doğrudan ithalatta da devreye alınması gerektiğini belirtiyor.
Aksi takdirde, birçok KOBİ’nin finansal sıkıntılar nedeniyle üretimden çekilmek zorunda kalacağına dikkat çekiliyor. Bankaların yeni üretim için finansman sağlamada isteksiz olduğu mevcut ortamda, küçük işletmelerin dampingli ürünlere karşı rekabet şansı bulunmuyor.
Destek Talepleri Artıyor
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, ihracat pazarlarını korumakta zorlanan işletmelere devlet desteği ve bankalardan finansmana erişim kolaylığı sağlanması çağrısında bulundu. Uzmanlar da benzer şekilde, devletin yerli üretimi korumak için acil önlemler alması gerektiğini vurguluyor.
