Starbucks’ın tedarik zincirindeki kahve çiftliklerinde kölelik benzeri koşullarda çalıştırıldıklarını iddia eden sekiz Brezilyalı işçi, ABD’de dev kahve zincirine karşı sivil dava açtı. 16 yaşından küçük bir çocuğun zorla çalıştırıldığı olayın ardından gündeme gelen davada, mağdur işçiler “John Doe 1-8” kod adlarıyla kimliklerini gizli tuttu.

16 Yaşındaki ‘John’un Anlattıkları: Ücretsiz, Ekipmansız ve Güneşin Altında

“John” takma adı verilen mağdur, 2024 Haziran ayında Brezilya’nın Minas Gerais eyaletindeki bir kahve çiftliğine çalışmaya gönderildi. Ancak çiftlikte, ne kendisine vaat edilen ücret ödendi ne de gerekli koruyucu ekipmanlar sağlandı. Sabah 5:30’dan akşam 6’ya kadar, kavurucu güneş altında çalıştırılan John, sadece 20 dakikalık öğle molası hakkına sahipti. Brezilya yetkililerinin düzenlediği baskınla kurtarıldı.

Resmî rapora göre John, “tehlikeli koşullarda çocuk işçi olarak çalıştırılmış” ve “insan ticareti ve kölelik benzeri koşullara” maruz bırakılmıştı.

ABD’de Starbucks’a Dava: Zararın Tazmini İsteniyor

International Rights Advocates (IRA) desteğiyle açılan dava, mağdurların fiziksel ve psikolojik zararlarının karşılanmasını talep ediyor. Aynı zamanda IRA ile insan hakları örgütü Coffee Watch, ABD Gümrük ve Sınır Koruma (CBP) kurumuna şikâyette bulunarak, Starbucks ve Nestlé, McDonald’s, Dunkin’, Jacobs Douwe Egberts gibi firmalara ait ürünlerin ithalatının zorla çalıştırma içerdiği gerekçesiyle yasaklanmasını talep etti.

‘Yüzeyde Görünen Buzdağının Sadece Ucu’

Şikâyet dilekçesinde, Brezilya’daki kahve üretiminde yaygın ve sistematik sömürü koşullarının sürdüğü vurgulandı. Brezilya hükümeti, son yıllarda çok sayıda çiftlikte kölelik benzeri koşullarda çalışan işçileri kurtardı. Bu çiftliklerden bazılarının hâlâ Starbucks gibi şirketlere ürün tedarik ettiği belirtiliyor.

Starbucks’tan Savunma: “Etik Tedarik İlkelerine Uyuyoruz”

Starbucks ise iddiaları reddederek 2004 yılında başlattığı ve etik tedarik zinciri denetimlerini içeren Cafe Practices adlı sistemin uygulandığını belirtti. Firma, bu sistemin sürdürülebilir üretim ve işçi haklarını korumayı amaçladığını savundu.

Modern Köleliğin İzleri: Brezilya Kahve Üretiminde Siyah İşçiler Hedefte

Brezilya’da zorla çalıştırma suçlarına en çok kahve sektörü ev sahipliği yapıyor. Afro-Brezilyalılar, kurtarılan işçilerin %66’sını oluşturuyor. Quilombo olarak adlandırılan, tarihsel olarak kölelikten kaçan siyahların kurduğu topluluklarda yaşayan işçiler, bugün hâlâ altyapı, eğitim ve sağlık gibi temel haklardan mahrum durumda.

Jorge Ferreira dos Santos Filho, bu sistemin tarihsel ve ırksal temellere dayandığını belirterek, “Bugün içtiğiniz kahve, sorgulanmadığı sürece köle emeğiyle finanse ediliyor,” uyarısında bulundu.