ABD Başkanı Donald Trump, geçtiğimiz hafta kömür santrallerinin yeniden canlandırılmasına yönelik idari emirler yayınladı. On yılı aşkın süredir düşüşte olan kömür kullanımı, Trump’ın politikalarıyla yeniden artışa geçebilir mi?
Uzmanlara göre bu pek olası değil. Çünkü kömür enerjisi artık hem ekonomik hem de çevresel açıdan sürdürülebilir değil. Yenilenebilir enerji ve doğal gazla rekabet edemeyen kömür, hem yatırımcılar hem de kamu hizmeti sağlayıcıları için riskli bir seçenek haline geldi.
ABD’de Kömür Kullanımı Neden Düştü?
Bir zamanlar ABD’nin birincil elektrik üretim kaynağı olan kömür, artık sadece elektriğin %17’sini sağlıyor. Bunun başlıca nedeni, 2000’li yılların başında doğal gazın ucuz ve bol hale gelmesi. Ayrıca güneş, rüzgar ve hidroelektrik gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygınlaşması da bu düşüşü hızlandırdı.
ABD Enerji Bilgi İdaresi verilerine göre:
- Doğal gaz: %38
- Yenilenebilir enerji (güneş, rüzgar, hidroelektrik): %25
- Nükleer enerji: %20
- Kömür: %17
Bazı eyaletler artık kömürden tamamen vazgeçmiş durumda. Kaliforniya, elektrik üretiminde kömürü neredeyse hiç kullanmıyor. New England bölgesindeki son kömür santralleri de yakında kapanacak.
Trump’tan Kömür İçin Yeni Emirler
Trump, Enerji Bakanlığı’na zarar eden kömür santrallerinin faaliyetlerini sürdürmesi için acil durum yetkileri kullanma talimatı verdi. Ayrıca:
- Hava kirliliği kısıtlamalarının kaldırılması
- Yeni kömür madeni sahalarının açılması
- Kömür santrallerinin veri merkezlerine enerji sağlaması olasılığının araştırılması
gibi direktifler de gündeme geldi.
ABD’nin en büyük kömür üreticisi Peabody, 2024’te dünya çapında kömür kullanımının rekor kıracağını öne sürerek bu kararları destekliyor.
Enerji Şirketleri Ne Diyor?
Ancak Trump’ın planı sadece federal düzenlemelerle hayata geçirilemez. Elektrik şirketleri ve eyalet düzeyindeki regülatörler, kömür kullanımına son sözü söyleyen taraflar.
Xcel Energy, Trump’ın emirlerini incelediklerini ancak temiz ve ucuz enerji sağlamaya devam edeceklerini belirtti. Şirket, Minnesota’daki eski bir kömür santralini güneş enerjisi ve batarya tesisi haline getiriyor. Colorado’daki bir başka kömür santralini ise doğal gaz santraline dönüştürüyor.
Edison Electric Institute (EEI) ise enerji ihtiyacının arttığını kabul ederken, kömür lehine veya aleyhine açık bir tavır almadı. EEI, “müşteri faturalarını düşük tutmak için dengeli bir enerji karışımı” hedeflediklerini belirtti.
Kömür Hâlâ Nerelerde Kullanılıyor?
Batı Virginia (%85) ve Kentucky (%67) gibi kömür madenciliği geçmişi olan eyaletler hâlâ yüksek oranda kömür kullanıyor. Ayrıca Alabama Power, Duke Energy ve Tennessee Valley Authority gibi kamu hizmeti şirketleri de kömür santrallerine bağımlı.
Buna karşın çevreci gruplar, kömür kullanımının yaygınlaştırılmasının sağlık sorunlarını, hava kirliliğini ve arıza risklerini artıracağı uyarısında bulunuyor.
Sierra Club’ın Beyond Coal kampanyasından Holly Bender, “Trump onlarca yıllık temiz enerji ilerlemesini tersine çevirmek istiyor ama kömür artık vadesini doldurdu” diyor.
