Toplum Çalışmaları Enstitüsü, 2 Nisan 2025’te Türkiye genelinde uygulanan tüketim boykotuna dair kapsamlı analizlerini içeren “Boykot Etki Analizi” başlıklı bir rapor yayımladı. İstanbul ve Ankara’daki AVM yoğunluk verileri, esnaf görüşmeleri ve Merkez Bankası ödeme istatistikleri gibi çok yönlü kaynaklarla hazırlanan rapor, boykotun etkisinin bölgesel farklılıklar gösterdiğini ve kamuoyunda sınırlı bir karşılık bulduğunu ortaya koydu.

CHP Bölgelerinde Katılım Daha Yüksek

Rapor, özellikle CHP’nin toplumsal desteğinin yüksek olduğu Şişli, Beşiktaş ve Sarıyer gibi ilçelerde boykotun etkisinin bariz şekilde hissedildiğini ortaya koydu. Örneğin, Şişli’deki bir AVM’de 3 Nisan günü yoğunluk, 2 Nisan’a kıyasla yüzde 28.66 oranında arttı. Beşiktaş’ta bu artış yüzde 13.77, Sarıyer’de ise yüzde 14.55 olarak kaydedildi. Bu veriler, 2 Nisan’daki alışveriş trafiğinde ciddi bir düşüş yaşandığını gösteriyor.

Buna karşın, AKP seçmeninin ağırlıklı olduğu Güngören, Başakşehir ve Esenyurt gibi ilçelerdeki AVM’lerde ise boykotun ertesi gün yaşanan yoğunluk artışı sadece yüzde 3 civarında kaldı.

Ankara’da Çankaya Fark Yarattı

Ankara’da da benzer bir tablo gözlendi. Özellikle CHP’nin güçlü olduğu Çankaya ilçesindeki AVM’lerde 3 Nisan günü yoğunluk artışı yüzde 23’lere kadar çıkarken, AKP’nin güçlü olduğu Yenimahalle ve Keçiören gibi bölgelerde bu oran yüzde 1 ila 4 aralığında kaldı.

Esnafa Göre “Satışlar Düştü”, Ama Umut Yok

Raporda yer alan 384 yüz yüze esnaf görüşmesinin sonuçları da dikkat çekici. İşletme sahiplerinin:

• %47,5’i (1-5 çalışanlı) satışlarının azaldığını,
• %56’sı (11+ çalışanlı) ise ciddi düşüş yaşandığını belirtti.

Ancak aynı esnafların boykotun amacına ulaşacağına dair umutları düşük:

• %51 boykotun başarıya ulaşamayacağını düşünüyor.
• Sadece %10,4 “evet” yanıtını verirken,
• %29,2 başarıyı halkın katılımına bağlıyor.
• %10,4 ise sürecin muhalefet liderlerinin yönetim tarzına göre şekilleneceğini söylüyor.

Tüketimde Yüzde 26’lık Gerileme

Merkez Bankası verilerine dayanan analizde, bayram öncesi maaş ödemeleri hariç tutulduğunda, 2 Nisan günü tüketim talebinde yüzde 26 oranında düşüş yaşandığı ortaya kondu. Bu oran, boykotun ekonomik anlamda kısa vadeli de olsa etkili olduğunu gösteriyor.

Ancak rapor, bu düşüşün bayram dönemi gibi mevsimsel etkenlerden ve maaş ödemeleri gibi yapısal faktörlerden de etkilendiğini vurguluyor.