Amerikan Merkez Bankası (Fed), 2024 yılına ait denetimli mali tablolarını kamuoyuyla paylaştı. Tablolara göre Fed, geçen yıl 77,5 milyar dolar net faaliyet zararı açıkladı. Bu kayıp, enflasyonla mücadele kapsamında alınan faiz artırımı kararlarının doğrudan bir sonucu olarak değerlendiriliyor.

2023 yılında da benzer nedenlerle 114,3 milyar dolar zarar açıklayan Fed, üst üste ikinci yılı da kayıpla kapatmış oldu. Öte yandan 2022’de banka 58,8 milyar dolar kâr elde etmişti.

Geçici Veriler Kalktı, Resmi Rakamlar Yayınlandı

Fed, geçmiş yıllarda yıl başında yalnızca geçici mali veriler yayımlıyordu. Ancak 2024 yılı itibarıyla bu uygulamadan vazgeçildi ve kamuoyu, ilk kez bankanın mali durumunu resmi denetimlerden geçmiş verilerle görebildi.

Bu durum, Fed’in mali tablolarında şeffaflık ve hesap verebilirlik anlamında önemli bir adım olarak yorumlandı.

Zararın Temel Nedeni: Enflasyonla Mücadelede Faiz Politikaları

Fed’in zarar açıklamasının ardında yatan başlıca neden, yüksek enflasyonla mücadele amacıyla uygulanan sıkı para politikası. 2023 yılında, özellikle Temmuz ayında, faiz oranları %5 seviyelerine kadar çıkarıldı. Enflasyondaki düşüşün ardından faizlerde kademeli bir gevşeme olsa da, maliyet etkisi finansal dengeleri olumsuz etkiledi.

Merkez Bankası, elindeki menkul kıymetlerden ve sunduğu finansal hizmetlerden elde ettiği gelirle kendi kendini finanse eden bir yapıya sahip. Ancak, son iki yılda bankalara ve finansal kuruluşlara ödenen rezerv faizleri, gelirleri aşarak zarar oluşturdu.

Kayıplar Fed’in Gücünü Etkiliyor mu?

Fed yetkilileri, yaşanan zararların para politikası uygulama kapasitesini etkilemediğini ve kurumun temel işlevlerinde bir zayıflama olmadığını vurguladı. Zira Fed, ticari amaçla faaliyet göstermeyen bir kurum olduğundan, zarar etmesi iflas riski oluşturmaz.

Ancak bazı uzmanlar, üst üste gelen zararların kamuoyu algısında ve siyasi tartışmalarda Fed’in bağımsızlığına yönelik eleştirileri artırabileceğini belirtiyor.

Zararın Arkasındaki Teknik Detaylar

Faiz oranlarının yükseltilmesi, Fed’in elindeki uzun vadeli düşük faizli tahvillerin getirilerini baskıladı. Aynı zamanda, bankalara ödenen rezerv faizleri gibi gider kalemleri, Fed’in net gelirinde önemli bir düşüşe yol açtı.

Sonuç olarak, Merkez Bankası’nın toplam gelirleri ile giderleri arasındaki fark negatif yönde ilerledi ve bu durum 77,5 milyar dolarlık zararla sonuçlandı.

Fed’in Rolü ve Hazine ile İlişkisi

Fed, gelir fazlası verdiği dönemlerde bu kazançları doğrudan ABD Hazine Bakanlığı’na aktarıyor. Ancak zarar ettiği yıllarda bu aktarım gerçekleşmiyor. Dolayısıyla bu kayıplar, federal bütçede dolaylı bir etki yaratabiliyor.

Bu durum, ilerleyen dönemde Amerikan Kongresi’nde Fed’in bütçesi ve uygulamalarıyla ilgili yeni tartışmalara kapı aralayabilir.