Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından hazırlanan kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş ve faaliyetlerine ilişkin ikincil düzenlemeler, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, Türkiye’de faaliyet gösterecek platformların belirli şartları karşılaması zorunlu hale getirildi. Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş sermayesi en az 150 milyon lira, saklama kuruluşlarının ise en az 500 milyon lira olacak.
Platformların Güvenlik ve Sermaye Yeterliliği Artırılıyor
Kripto varlık platformlarının faaliyet izni alabilmesi için TÜBİTAK altyapı kriterlerine uygun güvenlik altyapısını oluşturması gerekecek. Ayrıca, platformlar sadece anonim ortaklık olarak kurulabilecek.
Bununla birlikte, platformların özsermayesi belirlenen likit rezerv yükümlülüğünün altında olamayacak. Müşteri varlıklarının güvenliği için para transferleri, yalnızca müşterilerin kendilerine ait banka hesapları üzerinden yapılacak. Bankalar aracılığıyla gerçekleştirilmeyen işlemler kabul edilmeyecek.
Likit Rezerv Bulundurma Zorunluluğu Getirildi
Platformlar, müşterilerinin varlıklarını korumak amacıyla toplam müşteri varlıklarının en az %3’ü kadar likit rezerv bulundurmak zorunda olacak. Kurul, bu rezervlerin hesaplanmasında dikkate alınacak varlık türlerini ve değerleme katsayılarını belirleme yetkisine sahip olacak.
Ayrıca, müşteri nakitleri platformlar nezdinde elden teslim alınıp verilemeyecek ve bankalarda platformun kendi varlıklarından ayrı hesaplarda izlenecek. Müşteriler, hesaplarındaki nakit alacaklarını en geç bir iş günü içerisinde tahsil edebilecek.
Kripto Varlıklarda Kaldıraçlı İşlemler Yasaklandı
SPK düzenlemeleri, kripto varlıklarda kaldıraçlı işlem yapılmasını yasakladı. Buna ek olarak, türev araç sözleşmeleri, kredili alım, açığa satış ve ödünç işlemleri de yasak kapsamına alındı. Platformlarda listelenen varlıklar, sermaye yeterliliği şartlarına uygun olarak toplu cüzdanlarda saklanabilecek.
Ayrıca, platformların likit rezerv portföyündeki belirli bir varlığın değeri %20’yi aşamayacak. Son bir yıl içinde listelenen kripto varlıklar ve toplam piyasa değeri 5 milyar doların altında olanlar için ise bu oran %10 ile sınırlandırıldı.
Platformlar Müşteri Bilgilendirme Yükümlülüğü Altında
Platformlar, teknik sorunlar nedeniyle müşteri işlemlerini engelleyen durumlarda, müşterilere yazılı veya elektronik bildirim yapmak zorunda olacak. Ayrıca, bu bildirimin müşteriye ulaştığını ispat yükümlülüğü de platforma ait olacak.
Kurtarma Planı Hazırlanacak
Yeni düzenlemeler kapsamında kripto varlık kayıplarını önlemek amacıyla “kurtarma planı” oluşturulacak. Bu plan, platformun olası risklerini belirleyerek, olası bir kayıp durumunda alınacak önlemleri içerecek. Kurtarma planı her yıl gözden geçirilecek ve gerektiğinde güncellenecek.
Yönetim Kurulu ve Personel Şartları Belirlendi
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının yönetim kurulu en az 3 üyeden oluşacak. Yöneticiler ve çalışanlar için belirlenen eğitim kriterleri şu şekilde olacak:
- Yöneticilerin en az 4 yıllık lisans mezunu olması gerekecek.
- Bilgi teknolojileri ve operasyon birimlerinde çalışanlar için ön lisans mezunu olmak yeterli sayılacak.
Yurt Dışı İşlemler Kapsam Dışında
Türkiye’de ikamet eden kişiler, yurt dışındaki kripto varlık hizmet sağlayıcılarından tamamen kendi inisiyatifleriyle hizmet alabilecek. Ancak, yurt dışındaki kuruluşlar Türkiye’de tanıtım, reklam veya pazarlama faaliyeti yürütürse mevzuat hükümlerine tabi olacak.
Bu kapsamda, yurt dışında yerleşik şirketlerin Türkiye’de iş yeri açması, Türkçe internet sitesi oluşturması veya yatırım hizmeti sunması durumlarında Türkiye’deki yasal düzenlemelere uyması gerekecek.
