Gazeteci Fatih Altaylı, SGK üzerine yaptığı çarpıcı açıklamalarla gündemi sarstı. Yenidoğan çetesi skandalının yankıları sürerken, Altaylı SGK’nın merkezi bütçeye getirdiği yükü ve bu alanda yaşanan denetim zaafiyetlerini gözler önüne serdi. Sağlık sektöründeki harcamaların nasıl yönetildiğini ve yapılan denetimlerin yetersizliğini ortaya koyan Altaylı, AKP hükümetinin sağlık sistemi üzerinde derin hasar bıraktığını iddia etti.
SGK Harcamalarının Bütçedeki Devasa Payı
Altaylı’nın açıkladığı verilere göre, geçen yıl merkezi yönetim bütçesinin %43’ü SGK harcamalarına ayrıldı. 2022 yılına ait verilere dayanan bu oran, bütçenin çok büyük bir kısmının sosyal güvenlik giderlerine gittiğini gösteriyor. Altaylı şu ifadelerle durumu özetledi:
“Geçen yıl merkezî bütçenin gelir tutarı 5 trilyon 210 milyar 488 milyon TL iken, SGK’nın toplam gideri 2 trilyon 232 milyar 339 milyon TL olarak gerçekleşmiş. Yani merkezi yönetim bütçesinin %43’lük kısmı SGK harcamalarına gitmiş.”
Bu çarpıcı oran, sosyal güvenlik sisteminin kamu bütçesi üzerindeki yükünü gözler önüne sererken, yapılan harcamaların içeriğine dair detaylar da dikkat çekiyor. Altaylı’ya göre, SGK’nın sağlık harcamaları geçen yıl 553 milyar TL’yi bulmuş durumda. Bu miktarın %66,4’ü sağlık hizmetlerine, %33,6’sı ise ilaç giderlerine ayrılmış. Ayrıca bu rakamlara Sağlık Bakanlığı’nın harcamaları dahil değil; Altaylı’nın aktardıkları yalnızca SGK harcamalarını kapsıyor.
Denetim Zaafiyeti: Harcamalar Ne Kadar Sağlıklı Yönlendiriliyor?
Bu devasa harcama kalemlerinin denetlenmesi konusunda da ciddi sıkıntılar olduğunu belirten Altaylı, denetimlerin yetersiz kaldığını vurguladı. SGK Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı tarafından 2023 yılında yalnızca 85 hastane ve tıp merkezi denetlenmiş. Özel hastanelere yapılan denetim oranının %3 bile olmadığına dikkat çeken Altaylı, bu durumu “soygun düzeni” olarak nitelendirdi:
“Özel hastanelere yapılan ödeme 34 milyar 525 milyon TL. Fakat denetim oranı %3’ü bile bulmuyor.”
Bu denetimlerde 271 milyon TL’lik bir SGK zararı tespit edildiğini belirten Altaylı, toplam 572 özel hastaneden yalnızca %7’sinin denetlenebildiğini ve raporlara rağmen faaliyetlerini sürdüren hastanelerin varlığını eleştirdi. Bu durum, SGK’nın bütçeyi verimli kullanma konusunda eksiklikler yaşadığını ortaya koyuyor.
“SGK’nın Sağlık Sistemindeki Denetim Mekanizması Yetersiz”
Fatih Altaylı’nın dile getirdiği denetim eksikliği, sağlık hizmetlerinin doğru bir şekilde sunulup sunulmadığına dair büyük soru işaretleri doğuruyor. 2023 yılı içinde yapılan 2907 denetim, teftiş ve soruşturmanın yalnızca 85’inin hastaneleri kapsaması, denetimlerin sağlık hizmet sağlayıcıları üzerindeki etkisizliğini gözler önüne seriyor. Altaylı bu durumu şöyle açıklıyor:
“572 özel hastanenin yalnızca yüzde 7’si denetlenebilmiş. 32 farklı soruşturma raporu bulunan bir hastane hâlâ faaliyet gösteriyor.”
Bu noktada, denetimlerin ciddi bir şekilde artırılması gerektiğini savunan Altaylı, özel sağlık sektörüne yapılan harcamaların denetim eksiklikleri nedeniyle etkili bir şekilde kullanılamadığını ifade etti. Bu durum, Türkiye’deki sağlık harcamalarının kamu maliyesine getirdiği yük ve denetim mekanizmalarının işleyişi konusunda kamuoyunda önemli bir tartışma başlatıyor.
AKP’nin Sağlık Sistemi Üzerindeki Etkileri
Fatih Altaylı, AKP hükümetinin sağlık sistemi üzerinde kurduğu yapıyı eleştirirken, sosyal güvenlik sistemindeki harcamaların denetlenmediğini ve bunun sonucunda “soygun düzeni” oluşturulduğunu iddia etti. Altaylı’nın ifadeleri, sağlık sistemindeki harcama ve denetim açmazlarını gözler önüne seriyor ve Türkiye’de kamu harcamalarının etkin kullanımı konusundaki kaygıları artırıyor.